woensdag 21 december 2016

De kleurige, geurige dagen voor Kerst.

De kerstkaarten zijn de deur uit, de boodschappen zijn in huis. Nog twee dagen werken en dan.....kerstvakantie! Genieten van het huis in kerstsfeer, gezelligheid met familie en vooral, rust. De donkere dagen voor kerst worden overal versierd met lichtjes, ballen en slingers in allerlei kleuren van de regenboog. Geen idee wat de trend dit jaar is, moet de boom goud, grijs of glitter? Ik doe gewoon wat ik zelf leuk vind, zonder boom. 
De nepgroenslinger hangt weer op zijn plek met de witte-roos-lichtjes er in. Er onder een bundel kersentakken waar wit papieren sterren en kraanvogels aan hangen, ze zweven zachtjes heen en weer. Daar weer onder een kerststuk met heerlijk geurend groen van de Nobilisspar - de 'kerstboom' met zijn mooie, dikke, grijsgroene naalden - en de eucalyptus geurt ook heerlijk. Oudroze rozen, jammer genoeg zonder geur, maar over een poosje zullen de hyacinten bloeien en die ruiken ook heerlijk. 



De tuin ligt er wat verloren bij nu alles zich binnenshuis afspeelt. Vandaag een rondje gedaan met het fototoestel en de hof met aandacht bekeken. Er is nog heel wat kleur en geur te vinden:

Een bloemhoofd van de Chinese bieslook hangt tussen de tijm. De zaadjes van deze bieslook kunnen als kiemgroente worden gekweekt en gegeten. Tijm vind ik heerlijk ruiken en smaakt prima in allerlei gerechten, pasta, gebakken aardappelen, rijst...
Dit is een geelbladige marjoraan (wordt ook marjolein of oregano genoemd), mooie kleur, fijne smaak. (Origanum vulgare 'Thumbles Variety') Kunnen we ook nog van plukken voor het kerstdiner. 
Bijna in bloei, deze winterbloeiende sneeuwbalsoort: Viburnum 'Bodnantense Dawn'. De bloemen geuren heerlijk zoet. 
En ja, de kerstroos bloeit ook. Met roze blosjes op haar wangen.
Nog meer roze, het blad van Ajuga reptans 'Burgundy Glow'. Je ziet, de bodem hoeft echt niet saai grijs en grauw te zijn met deze vrolijke kruiper. 
Ook dicht bij de grond: het zwarte 'grasje' (Ophiopogon planiscapus 'Niger') en zilvergroene gevlekte dovenetel (Lamium maculatum 'Beacon Silver'). Ik plantte ze bij elkaar omdat het zo'n mooi contrast geeft van kleuren - bijna zwart/wit - en vormen.  
Ook een leuk kruipertje is dit stekelnootje (Acaena microphylla 'Kupferteppich') , je ziet wel hoe hij aan zijn naam komt. 
Wintergroen van de tongvaren (Asplenium scolopendrium) met zijn tijgerstrepen van sporen. 
Stel je voor: je wordt op een ochtend wakker en kijkt uit het raam en ziet dat al deze kleuren en geuren verstopt liggen onder een dikke, witte deken van sneeuw.....😊


zondag 11 december 2016

Nog een nachtvorstje...?

Lampenpoetser na een nachtje
vorst. 
Lampenpoetsergras na een bui,
heel mooi met die pareltjes.















Dat was mooi zeg, de berijpte Hof van Jaantje. We moesten er snel van genieten want na een paar dagen was het alweer tien graden warmer. Gelukkig hebben we de foto's nog en wie weet wat de winter nog meer gaat brengen? Nog een nachtvorstje... wordt ook wel gezegd als iemand loopt te hoesten, nou nou, nog een nachtvorstje en dan...
Ik vind het wel gezond weer, koud met een zonnetje en strakblauwe lucht. Toch had ik halverwege de week een griepje te pakken, kwam dat door dat nachtvorstje? Denk het niet. Ik reis met de trein naar mijn werk en daar hoest en proest men vol enthousiasme de coupé vol bacteriën. "Hand voor je mond!" denk ik dan. Ik moest er dus aan geloven, keelpijn en snotteren. Nu nog steeds een beetje slapjes, veel thee met thijm en salie drinken. Baat het niet dan schaadt het niet. Van op de bank hangen wordt ik niet vrolijker dus tussendoor toch eventjes naar buiten. Ik had twee conifeertjes en viooltjes gekocht om het terras op te fleuren, die moesten nog geplant worden. Ze staan nu in een grijsgewolkte email emmer op een oude slee, zou leuk zijn als er een laag sneeuw onder komt te liggen. Over twee weken bijvoorbeeld? I'm dreaming of a white...Christmas...
Met takken van de kersenboom (lees blog van vorige week) een wigwam-constructie gemaakt in de oude, zinken vuilnisbak. Aan deze wigwam groen van klimop en conifeer gebonden en wat van die leuke bosrank-pluizenbollen. Staat gezellig bij de schuifpui. 

Conifeer en winterviooltjes in de email-emmers op de oude slee. Het is nog een beetje kaal, vind ik, ga het nog wat opleuken met sierappeltjes en mos. 

Gezellig groen bij de schuifpui. 

Puur wit deze viooltjes. Het zijn dan wel winterviooltjes maar echt veel vorst kunnen ze niet hebben. Als het serieus gaat vriezen zal ik ze naar binnen moeten halen. 
Vorst of geen vorst, er staan in de hof al blauwe druifjes in bloei!
De natuur in de war? Tsja, normaal is het niet in ieder geval. 






zondag 4 december 2016

De kersenboom gaat om.

Kersenbloesem
Daar ligt 'ie dan, de kersenboom, in stukken gezaagd. Het zat er al een paar jaar aan te komen, de bast was helemaal gescheurd en steeds meer takken gingen dood. Toch bloeide hij nog ieder voorjaar prachtig. Dat zal ik missen, die spierwitte bloesems tegen de strakblauwe lucht. 
Er kwamen altijd wel een paar kersen aan maar die waren vooral lekker voor de vogels. In het najaar kleurde het blad vurig oranjerood, ze lagen als vlammetjes op het grasveld. Nu staat er alleen nog een stronk in het gras naast het huis. Op het terras liggen de takken, met mooie korstmossen, die kan ik nu van dichtbij bewonderen. Takken en bulletjes gaan nog een plek krijgen in de tuin, de boom is omgezaagd maar niet afgedankt. 

Dat was het dan...


Vlammend blad in de herfst. 
Er komt nog wel een nieuwe boom in Hof van Jaantje, ik ben er alleen nog niet helemaal uit welk soort dat gaat worden....wordt vervolgd. 

Kopjes gevuld met vet en zaden voor de vogeltjes. Ze bungelen in de appelboom worden druk bezocht door meesjes en roodborstjes. Voor 4 kopjes: 250 gram frituurvet smelten met 250 gram zaden. In de kopjes scheppen en laten stollen met een stokje er in. Touwtje aan het oor, ophangen, klaar!

En zo ziet Hof van Jaantje er uit na een nachtvorst. De grassen stelen de show. 


zondag 27 november 2016

Leeghalen, losmaken, afdekken.

Dag dahlia, tot volgend jaar.
Na alle nattigheid was het gelukkig een paar dagen droog afgelopen week zodat de tuin weer redelijk begaanbaar is. De nachten komen tegen het vriespunt dus hoog tijd om de dahlia's te rooien. In de grond laten is in de natte, Zeeuwse klei geen optie. Het risico dat ze bevriezen en/of rotten is te groot. Het loof tot zo'n 10 à 15 cm boven de knol afgeknipt en dan met de spitriek de trossen knollen uit de grond gehaald. Met zo min mogelijk grond (en wormen) moeten ze nu wat opdrogen om schimmelvorming te voorkomen, en daarna gaan ze in een laag zaagsel op de garagezolder overwinteren. 

Bij het rooien van de dahlia's kon ik constateren dat het toevoegen van lavameel heeft geholpen: veel en veel minder heermoes, hoera! (lees: rode aarde en dropveters) Hier en daar nog wel wat wortels tegen gekomen, vooral aan de randen van de border, maar ook heel wat dode wortels. Het kan dus echt, op een milieuvriendelijke manier van dit verschrikkelijke onkruid afkomen of het in ieder geval terug dringen. Na het rooien van de dahlia's de grond los gemaakt met de drietand en daarna afgedekt met een dikke laag kastanjeblad. Een lekker dekentje voor de grond in de winter. Zo heeft onkruid minder kans en het voedt de bodem en de diertjes die er wonen en hun nuttige werk doen. De aarde bedekken wordt ook wel 'mulchen' genoemd en daar schreef ik eerder dit blog over: onder een dekentje.

Het deel van de pluktuin waar de dahlia's stonden, met winterdekbed.
Tsja, wat is nu onder of boven? Het maakt
bij deze knolletjes gelukkig niet uit hoe je ze
in de grond stopt. 
Dahliaknollen er uit, winterakoniet-knolletjes er in. Omdat ze zo vrolijk bloeien in de winter: knalgeel met een groen kraagje in een dan nog kale tuin. Ik heb ze dan ook op een plek geplant die ik vanuit huis kan zien, bij de vijver. Voor het planten moesten deze knolletjes een  paar uur in water staan, dan ontkiemen ze beter. Ik las op de site Neerlands Tuin dat het wel een paar jaar kan duren voordat ze echt lekker aan de groei gaan, beetje geduld hebben dus met deze winterzonnetjes. Het zijn de laatste knolletjes die ik nog moest planten van de bollen/knollenbestelling van dit jaar. weer een klusje geklaard. 
Bosje zonnebloemen opgehangen voor de vogels.
Ze mogen van mij knoeien met hun eten, zaaien ze gelijk nieuwe zonnebloemen in de pluktuin. 

Zaadhoofd van de zonnebloem. Het was een donkerrode bloem, grappig dat deze dan ook donkere, zwarte zaden heeft. 

zondag 20 november 2016

Bijna niets.

Het is wennen, op vrije dagen niet de tuin in. Ik zou wel willen, maar het weer werkt niet mee. Vandaag windkracht 9,  tjonge, wat ging het te keer. Alles klapperde en wapperde en ik zag ineens de grijze kliko voorbij rijden langs de schuifpui. 
Afgelopen week dus bijna niets gedaan in de hof, wel een rondje foto's gemaakt en hier en daar nog een verdwaalde bloembol in de natte klei geduwd. Gisteren de lichtjes van zolder gehaald en door de bol van blauwe regentakken gevlochten en deze in de kastanjeboom gehangen. Ziet er heel gezellig uit. Vandaag kreeg de bol wel de vuurdoop met de harde wind maar hij hangt nog en de lichtjes zitten ook nog op z'n plek. 

Tot mijn grote verrassing en vreugde zag ik afgelopen week dat er toch nog een paar vijgen rijp waren. Vier mooie, donkere vijgen. En lekker dat ze waren! Ze waren op voor ik er een foto van kon maken. 

De pompoenen liggen te glimmen bij de schuifpui. Kleurig en lekker. De geranium wilde nog even doorbloeien. 
Wat kruipen daar nou voor wormpjes? Dat zijn de zaden van de reuzenscabiosa (Cephalaria gigantea), ze ontkiemen al op de steel. 
En deze Helleborus (kerstroos) is er ook lekker vroeg bij zeg. 
Helemaal herfst. Het grijze blad is van siernetel (Lamium maculatum 'Beacon Silver') en geeft een mooi contrast met het gekartelde geelbruine blad van pluimspirea (Astilbe glaberrima saxatilis). Je moet er wel even voor door de knieën, het zijn beide laag blijvende planten. 
Deze Spirea staat in een verloren hoekje tegen de heg, normaal loop ik er zo aan voorbij maar kijk haar nu eens schitteren met haar kanariegele bladeren! 

zondag 13 november 2016

Waterig zonnetje, waterig neusje.

Loe Saalborn, “Woman with a Cat,”
We hebben de eerste nachtvorst te pakken, de kastanjebladeren vliegen ons om de oren en plensbuien en zon wisselden elkaar afgelopen week af. Kortom, herfst. Wat zijn we dit jaar verwend met zonnige dagen tot eind oktober, maar nu moeten we er toch echt aan geloven. Ah, dan trekken we ons maar lekker terug op de bank onder een dekentje met de kat op schoot en een thermosfles thee binnen handbereik. 

Ondertussen staat er nog wel een doos met vijfhondervijfenzestig bloembollen in de garage en ja, die moeten de grond in, liefst zo snel mogelijk. En met de nachtvorst in de lucht moet er ook nog een en ander een vorstvrije plek krijgen. Gelukkig was het vandaag - zaterdag -  droog en bijna windstil, zag zelfs nog een waterig zonnetje door het grijze wolkendek piepen. Naar buiten dus. Eerst het kastanjeblad bij de achterdeur opvegen, dat gaat in de oude konijnenren waar het mag verteren tot bladaarde.
Daarna de vorstgevoelige planten, geurgeraniums, dahlia's, en wat kruiden, die in potten op het terras staan naar de garagezolder verhuizen, daar kunnen ze overwinteren. 

Je zou zeggen dat je het van dat sjouwen lekker warm krijgt, nou redelijk behalve mijn handen en voeten, die werden ijskoud. En ik krijg ook altijd een 'waterig neusje' van de kou, misschien wel een rood kabouterneusje. Maar terwijl ik in de tuin bezig was, lag er een pompoen te garen in de oven en daar moest ik regelmatig even in prikken om te kijken of het al gaar was. Warmde ik gelijk weer een beetje op. 
Van een deel van de gare pompoen bakte ik een pompoen-worteltaartje, dat ging best hoor, zo tussen de bedrijven door. (recept in het kookboek van Jaantje) Het taartje in de oven en ik weer naar buiten, nu een stukje wieden waar de bloembollen de grond in moeten. Nou zo was het dus goed te doen, uiteindelijk was het taartje klaar en hield ik een theepauze met verse taart, dan nog heel even naar buiten tot het echt te koud werd. 

En ja, het is me ook gelukt om de bloembollen de grond in te krijgen, dat voelt toch wel als een opluchting. Je kan ze tot in december planten maar het weer wordt er natuurlijk niet mooier op, kan het maar beter achter de rug hebben. En dan kan ik nu dus relaxen op de bank, onder een dekentje, met een van de katten op schoot. Dromen van het voorjaar met een hof vol tulpen, narcissen, blauwe druifjes....


Tulp 'West point' en narcis 'Jack snipe'. Een leliebloemige, gele tulp en wit met geel narcisje. 


Emmertje vol bol. 
Blauwtjes: blauwe druifjes en Scilla
Geeltjes: narcis 'Pipit' en tulpje 'Bright Gem'.



Mengen, strooien, planten. Paar uur op de knietjes maar dan heb je ook wat. 

zondag 6 november 2016

De wondere wereld van de struisvaren.

Het rechtopgaande herfstblad
"Wat zijn dat toch voor aparte bladeren?", vroeg ik me vorig jaar af toen ik vanuit het hokje - pardon, vanaf het overdekte terras - naar de varens bij de vijver keek. Het frisgroene blad lag inmiddels slap en bruin op de grond maar daartussen groeiden grijsbruine, stijve bladeren recht omhoog. Tegenwoordig valt zowat elke vraag te beantwoorden na een beetje googelen op internet, en dat was nu ook het geval. 

Struisvaren - Matteuccia struthiopteris 

Eerst was het even zoeken welke varen het nu precies is die daar zo lustig groeit, het bleek de struisvaren te zijn. Latijnse naam: Matteuccia, naar de Italiaanse natuurkundige Carlo Matteucci die zich vooral bezig hield met bio-elektriciteit, als eerbetoon mag deze varen zijn naam dragen, ook al bijzonder. De soortnaam struthiopteris is een samenvoeging van strouthos - van struisvogel, denk maar aan zijn enorme veren - en pteris (varen). 


Struisvaren in de zomer, het onvruchtbare blad.

Vruchtbaar en onvruchtbaar blad

De struisvaren ontrolt in het voorjaar zijn frisgroene, veervormige bladeren die sierlijk in een krans uitwaaieren. Dit zijn onvruchtbare bladeren. Later groeien vanuit het midden de stugge, rechtop gaande donkergroene bladeren, deze zijn vruchtbaar en bezitten dus sporen. Aha, zit dat zo! Wat ik nu dus bij de vijver zie staan zijn de vruchtbare bladeren van de varen. Varens planten zich voort via sporen, net als mossen en paddenstoelen, beetje vergelijkbaar met zaad. 
Ik heb twee van die vruchtbare bladeren mee naar binnen genomen en eens aan een onderzoek onderworpen. 



Twee vruchtbare bladeren waar ook al een verschil in zit, hoe zit dat? Bij het linkerblad zijn de 'zijblaadjes' al geopend en de sporen vervlogen. Bij het blad rechts zijn de 'zijblaadjes' nog dicht. 

Het dichte blad. 

Open gepeuterd en daar zien we de sporen! 

Uitsterven onmogelijk?!

De struisvaren kan zich dus voortplanten door middel van sporen. Deze zijn zo licht dat ze makkelijk door de wind meegenomen worden en waar ze weer op de grond neerdwarrelen kunnen ze ontkiemen tot nieuwe varens, maar ik heb in de Hof ergens anders dan bij de vijver nog geen nieuwe varentjes zien groeien. Wel is het plukje varens bij de vijver in een paar jaar enorm toegenomen, dit komt alleen niet door de sporen, de struisvaren heeft nog een andere manier om zichzelf van nageslacht te voorzien: wortels! Vanaf een struisvarenplantje groeit nét onder of op de grond een beetje harige wortel die zo'n twintig centimeter verderop uit gaat groeien tot een nieuw varentje. En dit gaat best snel dus als je even niet oplet neemt de struisvaren de regie van de border over. Deze varen groeit in voedzame, vochtige tot natte grond. Ik denk dat hij zijn sporen vooral nodig heeft in tijden van droogte wanneer voortplanting via de wortels niet meer lukt. Slimme plant. 

Smakelijk? 

 Lekker hapje

Of al deze voortplantingsfeiten al niet verbazingwekkend genoeg zijn, kwam ik er ook nog achter dat je de jonge nog opgerolde knoppen van de struisvaren kunt eten! De smaak, zo las ik, heeft iets weg van asperges en broccoli. In Japan en Canada zijn deze knoppen een ware delicatesse. Toch leuk om in het voorjaar eens te proeven. Als ik me aan dit experiment ga wagen, houd ik jullie op de hoogte! 


In het winterzonnetje. Alle blaadjes zijn opengebarsten, de sporen vervlogen. 
Zoals gezegd heb ik bovenstaande weetjes over de struisvaren van internet, hieronder de websites waar ik de informatie en ook enkele afbeeldingen vond:

zondag 30 oktober 2016

Vrouwenpower.

Phlomis in het voorjaar met een takje heermoes.
De gele lipbloemen zijn in trek bij de hommels.
Na een midweekje Veluwe - wat is het daar toch prachtig, zeker in de herfst - zijn we weer terug in eigen huis en hof. En natuurlijk moest er nog het nodige gebeuren in Hof van Jaantje, soms zou je wel op twee plaatsen tegelijk willen zijn; én lekker vakantie houden én in de tuin. Dat gaat nu eenmaal niet en ik ga natuurlijk niet zeuren want het was ook echt heerlijk om er even uit te zijn. Een klus die echt bovenaan mijn lijst stond, was het leeghalen van een stukje border in het verlengde van de pluktuin. 



Vrouwenpower-thee*
Op dat kleine stukje border groeide voornamelijk brandkruid (Phlomis russeliana), een blauw bloeiende vaste Geranium (soortnaam mij onbekend) longkruid (Pulmonaria) en vrouwenmantel (Alchemilla mollis). De Phlomis was in de loop der jaren flink groot geworden, deze plant kruipt als het ware steeds een stukje verder over de grond met vlezig, houtige wortelstokken. Daarnaast zaait ze zichzelf ook kwistig uit. Het midden van de plant werd langzaam oud en minder mooi, bovendien groeide er ook in dit stukje tuin heel veel heermoes (daar is 't ie weer!). Hoog tijd om de spa en spitriek te voorschijn te halen want in de garage liggen zakken met bollen te wachten die juist in dit stukje tuin de grond in moeten. Het stukje border is hooguit acht vierkante meter groot maar het was een heel karwei om alles uit de grond te krijgen. Na elke steek met de spitriek moest ik bukken om planten en onkruidwortels uit de klei te pulken. Af en toe nam ik pauze en dan dronk ik in het zonnetje een versterkende kop kruidenthee genaamd 'Vrouwenpower'! Deze thee dronk ik in de vakantie in Arnhem, lekker pittig van smaak dus ik nam een zakje mee voor thuis.

Het grote, fluwelige, grijsgroene blad van Phlomis.
Na een paar uur ploeteren was het stuk grond kaal. Net als in de pluktuin strooide ik er een zak lavameel over (lees: rode aarde en dropveters) en een flinke laag compost. Dit om de grond voedzamer te maken en de heermoes tegen te gaan. In de pluktuin lijkt dit al te minderen! 
Vervolgens alles nog een keer omspitten en egaal harken en dan was het wel even genoeg geweest. Een aantal Phlomis-scheuten en Geraniums een tijdelijk plekje gegeven in de pluktuin, het gereedschap opgeruimd en dan bijkomen van het zware werk. Moe maar tevreden want binnenkort kan ik de bollen gaan poten. 

De bloemhoofdjes van de Phlomis groeien als etages aan de stengel. Normaal gesproken laat ik ze tot vroeg in het voorjaar aan de plant zitten. Je ziet wel waarom. 


Mooi toch, zo'n hoedje van sneeuw. De stengels van de Phlomis zijn vierkant. Al met al is het een bijzondere plant. 


*Ingrediënten vrouwenpower: rooibos, ganzengras, st. Janskruid, peper, jeneverbes, alchemilla en kruidnagel. Ook te bestellen via Kaldi

zondag 23 oktober 2016

Herfstbabbeltje


Een verdwaalde kippenveer


Nadat er afgelopen week de (hoog-)nodige regen viel, was het in het weekend weer genieten van een heerlijk herfstzonnetje, al bleek wel dat je daarvoor op de goede tijd op de goede plek moest zijn want er kwamen ook nogal wat mistberichten voorbij. Maar hier in Hof van Jaantje scheen de zon en daar hebben we natuurlijk van genoten. De grond is hier en daar kleddernat maar toch lukte het om een serie bloembollen de grond in te krijgen. Eerst een stukje wieden en dan op de knietjes kuiltjes maken tussen de vaste planten en daar de bollen in laten rollen. Voorbereiding voor een fleurig voorjaar. 
Af en toe fladderde er een verdwaald koolwitje voorbij, op zoek naar wat nectar. In de pluktuin bloeien vooral de dahlia's nog volop en daar zijn de hommels heel blij mee. 



Dit hommeltje met zijn mooie bontkraagje deed zich te goed aan de nectar van Verbena bonariensis (ijzerhard). Met zijn roltong als rietje slurpte hij de longdrink-bloemen leeg. 

Het laag-bij-de-grond-werk afgewisseld met wat rek en strek oefeningen in de vorm van appels plukken.
Sappige sneeuwwitje-appel en glimmen dat ze doen als je ze poetst. 



De laatste druiven geoogst, heerlijk zoet. 



Nog nooit zaten er zoveel vijgen aan de boom en ook nog nooit werden ze zo groot, jammer genoeg rijpten ze niet. Ik zal de ladder op moeten om deze onrijpe vijgen te plukken zodat alle energie van de boom naar het vormen van nieuwe vijgen gaat. Wie weet kunnen we volgend jaar wél rijpe vijgen oogsten? 


Lekker verse bieten en tot mijn verrassing was de rucola weer gaan groeien, nadat de rupsen de plantjes kaal geknaagd hadden. Lekker pittig door de sla (de rucola, niet de rupsen!)