Vrouwenpower.

Phlomis in het voorjaar met een takje heermoes.
De gele lipbloemen zijn in trek bij de hommels.

Na een midweekje Veluwe - wat is het daar toch prachtig, zeker in de herfst - zijn we weer terug in eigen huis en hof. En natuurlijk moest er nog het nodige gebeuren in Hof van Jaantje, soms zou je wel op twee plaatsen tegelijk willen zijn; én lekker vakantie houden én in de tuin. Dat gaat nu eenmaal niet en ik ga natuurlijk niet zeuren want het was ook echt heerlijk om er even uit te zijn. Een klus die echt bovenaan mijn lijst stond, was het leeghalen van een stukje border in het verlengde van de pluktuin. 

Vrouwenpower-thee*

Op dat kleine stukje border groeide voornamelijk brandkruid (Phlomis russeliana), een blauw bloeiende vaste Geranium (soortnaam mij onbekend) longkruid (Pulmonaria) en vrouwenmantel (Alchemilla mollis). De Phlomis was in de loop der jaren flink groot geworden, deze plant kruipt als het ware steeds een stukje verder over de grond met vlezig, houtige wortelstokken. Daarnaast zaait ze zichzelf ook kwistig uit. Het midden van de plant werd langzaam oud en minder mooi, bovendien groeide er ook in dit stukje tuin heel veel heermoes (daar is 't ie weer!). Hoog tijd om de spa en spitriek te voorschijn te halen want in de garage liggen zakken met bollen te wachten die juist in dit stukje tuin de grond in moeten. Het stukje border is hooguit acht vierkante meter groot maar het was een heel karwei om alles uit de grond te krijgen. Na elke steek met de spitriek moest ik bukken om planten en onkruidwortels uit de klei te pulken. Af en toe nam ik pauze en dan dronk ik in het zonnetje een versterkende kop kruidenthee genaamd 'Vrouwenpower'! Deze thee dronk ik in de vakantie in Arnhem, lekker pittig van smaak dus ik nam een zakje mee voor thuis.

Het grote, fluwelige, grijsgroene blad van Phlomis.

Na een paar uur ploeteren was het stuk grond kaal. Net als in de pluktuin strooide ik er een zak lavameel over (lees: rode aarde en dropveters) en een flinke laag compost. Dit om de grond voedzamer te maken en de heermoes tegen te gaan. In de pluktuin lijkt dit al te minderen! 

Vervolgens alles nog een keer omspitten en egaal harken en dan was het wel even genoeg geweest. Een aantal Phlomis-scheuten en Geraniums een tijdelijk plekje gegeven in de pluktuin, het gereedschap opgeruimd en dan bijkomen van het zware werk. Moe maar tevreden want binnenkort kan ik de bollen gaan poten. 

De bloemhoofdjes van de Phlomis groeien als etages aan de stengel. Normaal gesproken laat ik ze tot vroeg in het voorjaar aan de plant zitten. Je ziet wel waarom. 

Mooi toch, zo'n hoedje van sneeuw. De stengels van de Phlomis zijn vierkant. Al met al is het een bijzondere plant. 

*Ingrediënten vrouwenpower: rooibos, ganzengras, st. Janskruid, peper, jeneverbes, alchemilla en kruidnagel. Ook te bestellen via Kaldi

Herfstbabbeltje

Een verdwaalde kippenveer

Nadat er afgelopen week de (hoog-)nodige regen viel, was het in het weekend weer genieten van een heerlijk herfstzonnetje, al bleek wel dat je daarvoor op de goede tijd op de goede plek moest zijn want er kwamen ook nogal wat mistberichten voorbij. Maar hier in Hof van Jaantje scheen de zon en daar hebben we natuurlijk van genoten. De grond is hier en daar kleddernat maar toch lukte het om een serie bloembollen de grond in te krijgen. Eerst een stukje wieden en dan op de knietjes kuiltjes maken tussen de vaste planten en daar de bollen in laten rollen. Voorbereiding voor een fleurig voorjaar. 

Af en toe fladderde er een verdwaald koolwitje voorbij, op zoek naar wat nectar. In de pluktuin bloeien vooral de dahlia's nog volop en daar zijn de hommels heel blij mee. 

Dit hommeltje met zijn mooie bontkraagje deed zich te goed aan de nectar van Verbena bonariensis (ijzerhard). Met zijn roltong als rietje slurpte hij de longdrink-bloemen leeg. 

Het laag-bij-de-grond-werk afgewisseld met wat rek en strek oefeningen in de vorm van appels plukken.
Sappige sneeuwwitje-appel en glimmen dat ze doen als je ze poetst. 

De laatste druiven geoogst, heerlijk zoet. 

Nog nooit zaten er zoveel vijgen aan de boom en ook nog nooit werden ze zo groot, jammer genoeg rijpten ze niet. Ik zal de ladder op moeten om deze onrijpe vijgen te plukken zodat alle energie van de boom naar het vormen van nieuwe vijgen gaat. Wie weet kunnen we volgend jaar wél rijpe vijgen oogsten? 

Lekker verse bieten en tot mijn verrassing was de rucola weer gaan groeien, nadat de rupsen de plantjes kaal geknaagd hadden. Lekker pittig door de sla (de rucola, niet de rupsen!)

Onverteerbaar

Persicaria amplexicaulis

Eindelijk viel er weer eens een echte bui regen, het startsein om eens flink te gaan graven in de 'rozerode-border', de duizendknoop (Persicaria amplexicaulis) moest er uit. Twee jaar geleden schreef ik al over deze opdringerige types, toen maakte ik de border een stukje groter om alles wat meer ruimte te geven. Inmiddels waren de twee pollen alweer behoorlijk uit de kluiten gewassen en stonden ze de rest van de planten  in de weg. Bovendien groeide er haagwinde tussen de duizendknoop, over opdringerige types gesproken, dus tijd om grondig in te grijpen. 

Ten strijde!

Gewapend met spa en spitriek trok ik ten strijde. Deze duizendknoop groeit uit vlezige, dikke wortelstokken die als ze ouder worden hard en houtachtig zijn. Des te meer ik naar het midden van de pol kwam, hoe harder de wortels werden en hoe moeilijker dus om door te steken met de spa. Maar stukje bij beetje vorderde het werk en uiteindelijk waren de pollen in moten gehakt en in zakken verpakt klaar om af te voeren. Op de composthoop gooien is geen optie, de wortels zullen gewoon weer uit gaan lopen. 

En dan zaten er ook nog windewortels tussen, die moet je ook echt niet op de composthoop gooien! 

De windewortels zijn makkelijk herkenbaar, wit en dik. Voorzichtig uit de grond halen, ze breken snel af en elk stukje dat blijft zitten, zal weer vrolijk uitgroeien. Ze wortelen niet diep, dat is een voordeel, maar groeien wel alle kanten op en kruipen overal tussen. 

Haagwinde is met zijn frisgroene blad en spierwitte bloemen een sierlijke plant maar pas op, hij groeit gevaarlijk hard en zal zich overal omheen en tussendoor slingeren. De dunne stengels die de grond raken groeien uit tot witte wortels, en zo gaat het maar door. 

Na het grove spit- en hakwerk ging ik met de spitriek door de border. Stukje bij beetje grond los maken en alle windewortels eruit halen. Alle wortels? Dat hoop ik wel ja, maar er zal vast nog wel wat zijn blijven zitten, daarom heb ik me voorgenomen om voorlopig dit stukje border niet opnieuw in te planten zodat ik elk stukje winde dat boven de grond komt gelijk uit kan spitten. Dat zal nog een uitdaging zijn om zo'n leeg lapje niet lekker op te vullen met plantjes...

Ik wil er een boom planten, welke weet ik nog niet helemaal. Ook komen er weer duizendknopen te staan, omdat het zo'n waardevolle, sierlijke bijenplant is. Ik heb een aantal jonge uitlopers apart gehouden om later weer in de border te planten. 

Ook onverteerbaar zijn deze plastic steeketiketten. Deze zat al meer dan tien jaar* in de grond en afgezien van wat verkleuring ziet het er nog als nieuw uit. Zelf zal ik ze nooit bij het plantje in de grond stoppen, juist omdat het niet verteert. Als ik de naam van een plant wil onthouden, schrijf ik het op in een notitieboek en daarbij waar ik het geplant heb. Het etiket gaat bij het plastic afval. Het lijkt me hoog tijd dat er een milieuvriendelijk alternatief komt, plastic afval hebben we al meer dan genoeg. 

De meesjes snoepen van de zonnebloempitten. Ze zijn vliegensvlug dus het duurde wel even voordat ik er een op de foto kon zetten.
* oktober 10 jaar geleden zijn we hier komen wonen. We hebben dus een huis en tuin jubileum. 

Buitje voor het stof.

September, wat was je mooi!

Zon, buitje regen, zon, buitje regen, zon, REGEN! Oké, ik geef het op. Ik knip nog even een boeket herfstasters en dahlia's en ga naar binnen. De regen is zeer welkom, het is echt kurkdroog in de tuin. Nu zie ik op de buienradar dat de bui alweer een eind voorbij is en er zit nauwelijks vier millimeter in de regenmeter. Dat zet ook geen zoden aan de dijk. Komende week perioden met zon en meest droog, we zullen het ermee moeten doen. 

Rare vogel vliegt daar...

Toen ik vanmorgen bezig was in de tuin, vloog er een drone rond. Nog net niet boven onze tuin, maar irritant is dat zeg. dat gesnor van zo'n uit de kluiten gewassen mechanisch insect. En dan het idee dat ze vanuit zo'n ding kunnen filmen of fotograferen, vlieg op zeg! Volgens mij mag je je drone ook niet boven de bebouwde kom laten vliegen. 

Vrolijk werd ik wel toen ik een uur later een sliert vogels voorbij zag trekken, zwanen dacht ik eerst maar nee, de snavels waren lang en hadden een ronding aan het uiteinde: lepelaars! Echt gaaf om te zien. Ze trekken via Franse en Spaanse moerassen naar West-Afrika om te overwinteren. 

De herfstasters bloeien nu volop. Daar word ik ook vrolijk van, en de bijen en vlinders ook. Wil je lang van de tuin in bloei genieten, dan zijn deze planten onmisbaar. Als de meeste zomerbloeiers uitgebloeid zijn, staan de asters te stralen in de border, een heerlijk toetje. Ze zijn er in allerlei tinten van wit naar lila tot dieppaars, roze en magenta. En ook in allerlei maten, van soorten die niet hoger worden dan twintig centimeter tot soorten die bijna anderhalve meter hoog worden. Deze hoge jongens moeten wel een steuntje in de rug krijgen om niet om te vallen. Of knip voor de langste dag de stengels voor de helft terug; je krijgt zo een kortere meer bossige groei. Voor elke tuin is er dus wel een passende aster te vinden. De kleintjes groeien ook prima in een pot. Let wel op de bloeitijd want er zijn ook asters die in de zomer bloeien. 

Betje legt lekkere krieleitjes.

Nog even een kippen-update: het gaat heel goed met de dames! Ze zijn nu helemaal aan elkaar gewend. De tijdelijke, kleine ren heb ik opgeruimd zodat ze weer alle ruimte hebben om te scharrelen. En dan kan kleine Dotje ook niet meer zo makkelijk ontsnappen - we hadden haar al de bijnaam 'Houdini' gegeven. Vanaf de kleine ren kon ze namelijk naar de rand van de grote ren vliegen en vandaar...juist, lekker op stap gaan.