zondag 26 maart 2017

Goudvissen geluk

Toen onze jongste zoon tien jaar werd, kreeg hij een aquarium cadeau met goudvissen. Een aantal jaren stond het aquarium op zijn kamer, tot we verhuisden. Toen was er op zijn kamer geen plek en kwam de bak in de huiskamer te staan. Eigenlijk stond hij daar veel te licht dus in mum van tijd tierden de algen welig en was het glas groen waardoor je de visjes amper nog zag. Hierdoor werd het onderhoud een regelmatig terugkerend karwei waar niemand veel zin in had. En zoals dat gaat met huisdieren van kinderen werd het onderhoud van het aquarium een klus wat vaak door pa of ma werd gedaan. Regelmatig verzuchtten we dreigend: "we kiepen die vissen in de vijver hoor!" 
Omdat we dachten dat ze daar weinig overlevingskans zouden hebben, deden we dat toch ook maar niet. Totdat we het echt beu waren en we na overleg en met toestemming van jongste het aquarium met daarin nog twee goudvissen in de vijver leegden. 

Het oranjerode stel zwom vrolijk rond, blij met zoveel ruimte en fris water. Na een winter met enige vorst, vreesden we het einde van de goudvissen. Maar nee hoor, op een zonnige voorjaarsdag zagen we ze weer vrolijk rondzwemmen. Oudste zoon stond op een dag in de vijver te turen en vroeg: "hoeveel vissen hebben we eigenlijk in de vijver? Ik zie er wel vijf!" En ja hoor, de goudvissen bleken het zo goed naar de zin te hebben dat ze voor nageslacht hadden gezorgd. 

Grappig, die spontane variatie aan kleuren.
Nu zijn we zo'n zes of zeven jaar verder en de goudvissen hebben het nog steeds prima naar hun zin in ons vijvertje. Vandaag telde ik al snel zeker tien vissen. Oranje, zwart, wit, oranje met zwarte vlekjes...vrolijk schieten ze door het water. Een foto maken lukt amper omdat ze dan snel tussen het groen van de waterplanten verdwijnen. Zou het daardoor komen dat de reiger - die toch regelmatig langs komt vliegen - de goudvissen nog niet te pakken heeft gekregen? 
Met meer geluk dan wijsheid genieten we van deze school visjes want we voeren ze nooit en nemen geen maatregelen tegen reigers en katten. 
De vijver ijsvrij houden in de winter, overtollig blad en groen verwijderen en het pompje schoonhouden, dat is alles wat nodig is voor dit goudvissen geluk. 

In China symboliseert de goudvis geluk, rijkdom en welvaart. Dit omdat deze vissen vroeger alleen gehouden werd bij boeddhistische kloosters en door de adel - zij konden het zich veroorloven. Goudvissen zijn daarom erg populair bij de Chinezen. De rode kleur symboliseert geluk, maar er zwemt ook altijd een zwarte goudvis tussen - deze beschermt de eigenaar tegen pech. 
Deze jongen (denk ik) laat zich ook weer zien nu het warmer wordt. Er kwam nog een kleinere kikker naast hem te voorschijn maar daar was meneer niet van gediend, met zijn tong duwde hij het kikkertje de vijver uit! 

En ook de salamanders zijn weer van de partij. Lekker opwarmen in het zonnetje. 


zondag 19 maart 2017

Eigen huis en puin

Ik ben gek op woonprogramma's waarin fantastische make-overs worden uitgevoerd. Na een vlotte kennismaking met huis en bewoners, bedenkt een hippe stylist een strak plan en wordt een saaie huiskamer gestript, geschilderd, behangen en weer ingericht. Op wonderlijke wijze is de verf daar binnen een uur gedroogd en schuren, gronden en daarna aflakken komt ook nooit in beeld. Behang bobbelt niet en een team van handige Harry's maakt in een handomdraai een kast-bank-lambrisering-tafel...Bewoners zijn sprakeloos en tot tranen geroerd als ze hun woning - na één dag! - weer betreden en herkennen deze vaak niet meer terug. Geweldig. 
Nu zag ik onlangs dat ze af en toe ook een tuin aanpakken, dat is echt lachen: een interieurstilist die een tuin gaat inrichten. Alsof het een woonkamer zonder plafond betreft, wordt er een leuk plan getekend waar dan lukraak wat groen aan toegevoegd wordt. Het ziet er natuurlijk prachtig uit maar een tuin is geen huiskamer en planten en bomen zijn geen accessoires die je zomaar neer kunt zetten waar jij het wilt. Ieder zijn vak, ze laten tenslotte ook geen hovenier de woonkamer inrichten. stylist doet tuin 

Na heel wat uurtjes inspiratie
opdoen, schetsen, gummen,
passen en meten ligt er een
voortuinplan. 
Het inrichten en beplanten van een tuin, dat doe je niet zomaar in een dag of weekend. Wil je een geslaagde make-over, dan moet je een gedegen plan hebben waar goed over is nagedacht. Het gaat tenslotte om een ruimte buiten met natuurlijke invloeden als bodemgesteldheid, ligging - zon, schaduw - klimaat, gebruik van de ruimte enz. En je werkt met levende wezens - de planten, struiken en bomen die in de tuin komen, moeten het zo naar hun zin hebben dat ze jarenlang kunnen groeien en bloeien en eventueel ook vrucht dragen. 
In januari ben ik begonnen met de herinrichting van de voortuin van Hof van Jaantje (lees hier) met de volgende uitgangspunten (lees ook hier)
  • onderhoudsvriendelijk
  • wintergroen
  • bodembedekking
  • hoogteverschillen
  • diervriendelijk
  • structuur
  • praktische indeling - looproute



Het plan ligt er en op TV zou er nu binnen een dag ook een nieuwe tuin zijn, maar dit is geen TV maar real-life. En hoe gaat het dan in het echte leven? Je pakt op een zonnige lentedag de spitriek en begint met het uitspitten van onkruid, heel veel onkruid. En puin, heel veel puin. Want op zo'n dertig centimeter diepte ligt een laag dakpan- glas- en baksteenscherven. En een pannendeksel. Stiekem hoop ik op die pot met gouden munten te stuiten. De grond ruikt op sommige plaatsen echt rot, het water kan natuurlijk niet goed weg door die laag met puin. In een paar uur had ik slechts zo'n twee vierkante meter omgeploegd en stond er een kist vol puin, dit schiet niet op. Ik hoop maar dat niet de hele voortuin vol puin ligt. En verder - ik heb er een jaar voor uitgetrokken om de voortuin aan te pakken - tuinieren is geduld hebben. 
En zo moet het gaan worden. Blokaanplant van liguster, olijfwilg, struikklimop, berberis en bottelroos afgewisseld met vaste planten, siergras, krentenboompjes, toefje Forsythia en een sierappel.

Valt het met het puin even tegen, in de rest van de Hof is het genieten van de bolletjes en planten die in bloei komen:
Lenteboeketje van longkruid (Pulmonaria), oosterse sterhyacint (Scilla siberica), blauw druifje (Muscari) en Helleborus orientalis. Grappig dat het longkruidbloemetje als het uit de knop komt roze is en dan langzaam verkleurt naar blauw. Een mooie en makkelijke plant die geliefd is bij de hommels. 
Het longkruid-bloemetje verkleurt van roze naar blauw en zorgt zo voor zijn eigen make-over. Daar kan geen stylist tegenop. 


zaterdag 11 maart 2017

Brandneteloogst



Vandaag zomaar weer eens de hele dag in de tuin bezig geweest, heerlijk! Beetje zon met sluierbewolking maar gewoon heel aangenaam weer om buiten te zijn. Eerste klusje: brandnetels plukken. In een rommelhoekje mogen ze hun gang gaan, de brandnetels, en daar gaan we dit jaar eens even goed gebruik van maken. Supergezond namelijk deze netelige planten: boordevol vitamine A en C, ijzer, kalk, magnesium, kalium, mangaan en calcium. Brandnetels hebben een zuiverende werking, weg dus met al de afvalstoffen die zich in de winter in ons lichaam hebben opgehoopt. 
Met huishoudhandschoenen aan plukte ik de topjes van de brandnetelplanten die nu nog maar net aan het uitlopen zijn. Wassen en dan laten drogen, voor mijn eigen voorraadje brandnetelthee.


Op een van de bladtoppen van de brandnetel zat een groene rups, na enig speurwerk op de site van vlindernet, ontdekte ik dat het gaat om een rups van de agaatvlinder - een nachtvlinder. De brandnetel is een plant die bij verschillende vlinders als waardplant geliefd is. Waardplanten vormen als rupsenvoedsel een onmisbare schakel voor de ontwikkeling van eitje tot vlinder. Dit is ook de reden dat ik de brandnetel niet weggehaald heb uit de tuin. Had er alleen nog nooit aan gedacht om er voor mezelf van te oogsten. 


Deze schoonheid zag ik 's middags rondfladderen: de gehakkelde aurelia. Goed herkenbaar door de 'hapjes' uit de vleugels. Even bleef de vlinder rusten in het zonnetje en kon ik deze foto maken. Deze vlinder overwintert en zoekt hiervoor een plekje onder afgevallen blad, tussen takkenbossen, in een holle boom of onder een boomwortel. Ook de gehakkelde aurelia gebruikt de brandnetel als waardplant. 
Ondertussen in de voortuin....
In januari vertelde ik al over de voortuin reorganisatie en de nieuwe plannen voor dit stukje van Hof van Jaantje. Inmiddels zijn alle buxushaagjes gerooid, de takken ervan gehakseld en de kluiten afgevoerd naar de milieustraat. Vandaag heb ik de paadjes die er nog lagen weggehaald. De kippen waren er als de kippen bij om de wormen die naar boven kwamen op te peuzelen. Nu ligt er dus een kale vlakte met alleen naar de voordeur en langs de gevel nog een pad van klinkers. 
De volgende stap zal ook weer een flinke klus zijn: met de spitriek de grond los maken en zoveel mogelijk wortels van de heermoes verwijderen. Daarna ga ik lavagruis en compost door de grond werken, dit is zeer voedzaam en daar houdt de heermoes niet van. 


Gisteren stond ik te juichen in het kippenhok: hoera het eerste ei is gelegd! Vandaag ging dit ei in het koekjesdeeg. Lekker een vers gebakken, knapperig koekje op het bankje in de zon. 


zondag 5 maart 2017

Gras knippen en kammen

Dromen in het helmgras.
Beelden aan Zee in
Scheveningen. 
Krokusvakantie, het moment om de tuin winterklaar te maken. Huh? Ja want we zijn er nu helemaal klaar mee - met de winter - laat het voorjaar maar komen. Nu gaan we de tuin in om alle dorre stengels die we de hele winter lekker hebben laten staan af te knippen. De planten konden op deze manier rustig afsterven en alle voedsel in de wortels opslaan, de vogels hebben kunnen snoepen van de zaden en allerlei kleine kriebelbeestjes vonden voedsel en een schuilplaats in het ogenschijnlijk dorre bruin. Ondertussen genoten wij van het winters silhouet, zeker als er een laagje rijp of sneeuw op viel. 

Aan het begin van de krokusvakantie waren we even de deur uit - uitwaaien een stukje verderop langs de Noordzee - maar daarna volgden nog vrije dagen thuis waarop ik de tuin in kon. Het weer was maarts dus wisselvallig maar tussen de buien door was het buiten goed toeven, zelfs in het zonnetje. Dat doet een mens goed. 

Balancerend tussen de tulpen en narcissen begeef ik me door de borders en knip ik met de heggenschaar de dode stengels van de vaste planten klein. Al het snoeisel blijft gewoon op de grond tussen de planten liggen, daar verteert het langzaam en zo geeft het weer voeding af aan de planten. Ziet er nu wat rommelig uit, maar de planten groeien er snel genoeg overheen. 

Ook de siergrassen worden nu aangepakt maar niet bij alle soorten gaat de schaar er in. Een aantal soorten kun je gerust kort knippen, anderen zijn meer gebaat bij een plukbeurt. 

Alle Miscanthus-soorten kun je tot zo'n 20-30 cm afknippen. Als je dit wat later in het voorjaar doet, zie je het nieuwe blad al tussen de dorre stengels groeien. Stop dan met knippen net boven het nieuwe blad.

Ook de Kalamagrostis krijgt een knipbeurt.

Naar de kapper geweest? Staat je goed! 😉
Andere soorten die je kunt knippen: Pennisetum, Panicum, Molinia, Cortaderia.
De tweede groep zijn de grassen die - min of meer - groen blijven in de winter. Trek je tuinhandschoenen aan (gras kan messcherp zijn!) en kam met je handen door de graspol. Zo trek je voorzichtig het dode blad eruit. 

Deschampsia (smele) warbol. Haal eens een kam door je haar!

Kijk, dat ziet er al een stuk beter uit! 
Andere soorten die je kunt 'kammen': Festuca, Carex, Juncus, Luzula. 
Zijn de graspollen te groot geworden dan kun je ze nu ook uitspitten, de pol splitsen en verplanten. 

Tot slot wat kleur in dit dorre gras-bericht. Een paar takjes Forsythia afgeknipt en die staan nu te stralen in de huiskamer. Lente! 
De blauwe vaasjes familie is gisteren uitgebreid met een kleintje, gevonden in de kringloopwinkel. 😍