zaterdag 23 mei 2020

Plantencombinaties in de border

Voorjaarsborder met het dieprode blad van Penstemom 'Huskers Red' wat mooi contrasteert met het grijsgroene blad van Artemisia (A. ludoviciana 'Valeri Finnis'). 







Bij het beplanten van een tuin zijn er een aantal dingen waar je rekening mee moet houden zoals: 
wat is de ligging van de border: zonnig of juist schaduw.
welke grondsoort: zanderig of juist kleiig, droog of juist nat. 
En dan nog de plantkenmerken: welke bloeitijd heeft de plant en hoe hoog wordt deze? Gelukkig is er heel veel uitzoek en lukt het altijd wel om een flinke lijst met favorieten samen te stellen. Dan moet je alsnog een keuze gaan maken want ze passen vast niet allemaal in de tuin (tenzij je een park tot je beschikking hebt).

bloemschikken in de tuin

Hoe maak je dan vanuit die lijst met planten de juiste keuze voor een border met mooie plantencombinaties? Dat doe je door te kijken naar vorm en kleur. Zoals je een boeket samenstelt voor in de vaas met mooie kleurcombinaties maar ook verschillende vormen bloemen, kun je ook in de tuin als het ware bloemschikken met planten. Misschien nog belangrijker dan de vorm en de kleur van de bloemen, is de vorm en kleur van het blad. Want na de bloei moet het ook nog mooi zijn en een plant bloeit meestal maar een paar weken (sommige fanatiekelingen uitgezonderd). 
Boeket uit de tuin met verschillende bloemvormen en - kleuren, maar ook hier bladvorm en -kleur. 

blad is de basis

Het ene blad is het andere niet en niet alle blaadjes zijn groen. Van sprietig dun en buigzaam (grassen) tot groot, dik en stug (Hosta's bijvoorbeeld) en van grijs tot rood, gestreept, gevlekt, gestippeld of juist egaal van kleur, glad of behaard, met of zonder stekels... er zijn eindeloos veel vormen, kleuren, geuren en texturen in blad. 
Het is leuk om met deze vormen, kleuren en texturen te spelen, je kunt contrasterende bladvormen bij elkaar planten zodat deze naast elkaar beter tot hun recht komen, bijvoorbeeld de eerder genoemde grassen combineren met Hosta's. In een groep met kleinbladige planten zorgt een plant met groot blad voor rust en structuur. 
Contrasterende bladvormen: klein, smal en gezaagd van Verbena met groot, rond en glad van Hosta. 
Kleiner blad maar wel een leuk contrast waarbij de grijzige kleuren elkaar juist aanvullen: siergras Festuca glauca (blauw schapegras) met bodembedekker Acaena buchananii (stekelnootje).
Bij het kiezen van planten kun je kijken naar bladkleuren die tegen elkaar afsteken of juist gaan voor blad in dezelfde tinten; ton-sur-ton. In een border met overwegend groen blad zal een plant met geelbont blad extra opvallen en de boel als het ware 'oplichten', alsof je in een donkere kamer een paar schemerlampjes aan doet, zeker als de border in de schaduw ligt geeft dit een mooi effect. Roodbruin blad kleurt mooi bij grijsgroen en maakt het geheel minder kil. 
Drie grijsgroenen bij elkaar: Brunnera macrophylla 'Jack Frost' (Kaukasisch vergeet mij nietje) is bijna glimmend grijs met mooie licht tot donkergroene nerven, Lamium maculatum 'Beacon Silver' een dovenetel met zilverige blaadjes en de grijsgroene Hosta halcyon.
Twee geelbonte planten: Hedera helix 'Goldchild' (geelgerande klimop) en Hakonechloa macra 'Aureola' (hakongras). De bladvormen contrasteren, de kleuren vullen elkaar juist aan. 

Zet bij de geelgroene planten een roodbladige en je hebt een heel sterk contrast. Heuchera micrantha 'Palace Purple' (purperklokje). De wolfsmelk op de achtergrond (Euphorbia amygdaloides 'Purpurea') bloeit met geelgroene schutblaadjes en heeft roodbruin blad, het contrast komt zodoende in deze ene plant weer terug. 
Euphorbia a. 'Purpurea'
Als de kleuren van het blad ook nog terugkomen in de bloemen is het natuurlijk helemaal geslaagd. 

woensdag 1 april 2020

Vergeet diamanten, geef mij maar planten!


'Diamonds are a girls best friend', dat zong Marilyn Monroe in 1953, maar ik houd niet zo van die glimmers - geef mij maar planten! Dinsdag reden we met een aanhangwagentje naar de kweker om mijn bestelling op te halen; kisten vol vaste planten - allemaal voor onze tuin. Eindelijk is het tijd om de borders in te gaan planten. Vorig jaar april/mei werd de tuin aangelegd maar de beplanting moest nog even wachten. Afgelopen winter maakte ik het beplantingsplan, twee weken geleden ging ik met mijn bestellijst naar de kwekerij en nu stonden dan eindelijk de planten klaar om in de grond te gaan. Het beplantingsplan uitgeprint mee naar buiten, en dan kijken of wat ik op papier heb bedacht ook in het echt goed uitpakt. 
Beplantingsplan van een border in de voortuin, 3.60 bij 3.60 meter. Er staan al twee sierappels in (Malus, lees: geluk op vrijdag de dertiende) en ik heb er een kruidenhoekje gemaakt. Nu dus nog de planten erbij. 
Het ruitenpatroon van papier met bamboestokken nagemaakt voor houvast - het vergt wat ruimtelijk inzicht, net als kaart lezen. De planten die er al staan zijn eenjarigen uit de bloemenrand (lees: pretpakket) die zich hebben uitgezaaid, ze mogen blijven. 
En dan alle planten volgens het plan verdelen in de vakken. Hier en daar toch nog wat geschoven maar in grote lijnen was wat ik op papier had bedacht een goed plan. 
En dan: kuiltje graven, plantje uit de pot, wortels beetje los peuteren, in het plantgat zetten, plantgat dicht maken. En dat zo'n vijfentachtig keer. Wel lekker in het zonnetje! Met de tuinslang alles lekker water gegeven en nu: groeien maar! Met deze border wil ik een bloemenweide imiteren, ik heb planten gekozen die er natuurlijk uitzien en aantrekkelijk zijn voor insecten:


Linksboven: Geum 'Fire Opal' (nagelkruid), lekker een oranje toef in de verder voornamelijk blauw en witte beplanting.
Rechtsboven: Geranium pratense (beemd-ooievaarsbek), een wat hogere soort 50-70 cm. die van nature in Nederland voorkomt. 
Midden links: Aster 'Monte Cassino' een herfstaster met heel fijne bloemetjes.
Midden rechts: Eryngium planum 'Blauer Zwerg' (blauwe kruisdistel).
Linksonder: Geranium 'Johnson Blue', een lagere ooievaarsbek, leuk voor de rand van de border. Na de bloei is het een mooie bladplant die in de herfst prachtig verkleurd. 
Rechtsonder: Kalimeris incisa (wordt wel zomeraster genoemd, is een aan de aster verwante plant uit Japan). Bloeit met kleine margrietjes, een mooie, stevige plant waar je de hele zomer plezier van hebt.