Het regent......zaadjes!

Amaranthus hypochondriacus

In de pluktuin zaaide ik afgelopen jaar deze mooie, dieprode amarant. De fluwelige trossen staan natuurlijk prachtig in de vaas, tussen de Dahlia's bijvoorbeeld. "Je kunt de zaden eten", reageerde een trouwe volger op Facebook toen ik een foto van de amarant plaatste. Ja pfff eten, die piepkleine zaadjes? Daar ga ik toch niet aan beginnen, dacht ik in eerste instantie. Maar ja, ik werd natuurlijk wel nieuwsgierig: hoe kun je die zaden dan eten? Koken, roerbakken, gekiemd of rauw? Op internet vind ik van alles, je kunt amarant o.a. poffen en koken, meebakken in brood en koek. Ook kan het blad genuttigd worden, de smaak wordt omschreven als spinazie-achtig. Ik lees dat de zaden een beetje papperig worden bij het koken, dat trekt me niet aan al zijn ze nog zo gezond. Op deze site wordt het omschreven als 'een soort bruine gloep', zie dat maar eens te verkopen aan je huisgenoten...Toch zie ik wel de uitdaging om iets met de zaden in de keuken te gaan proberen dus knip ik een aantal gedroogde en inmiddels bruine pluimen af en neem ze mee naar binnen. 

De pluimen zijn nu droog en goudbruin. Ik spreid een krant uit op de tafel en wrijf zachtjes een pluim heen en weer tussen mijn handen, rik tik tik tik, het regent zaadjes. 

Heel veel bruin tot zwart glimmende zaadjes vallen op de krant. 

De resten van de pluimen en de zaden gaan in de zeef. Het meeste kaf blijft al achter in de zeef. 

Na het zeven zitten er nog een heleboel pelletjes tussen het zaad. Door zachtjes te blazen lukt het om 'het kaf van het koren te scheiden'. Uiteindelijk houd ik een kleine jampot met zaadjes over. 

Deze jongen zat ook in een bloempluim verstopt, samen met een heleboel spinnetjes. De rups heb ik in de tuin tussen de bladeren gezet, de spinnetjes waren me te snel af....

In een plastic bakje heb ik een laagje nat keukenpapier gelegd en daarop wat zaden gestrooid. Kijken of ik zo kiemplantjes kan kweken - net als tuinkers zeg maar. Ook heb ik zaden in een potje met water gedaan. Deze laat ik drie uur weken en dan giet ik ze af. Elke dag even spoelen en dan hoop ik zo ook kiemen te kweken. (lees ook: ontkiemen en recepten kiemen)

Natuurlijk houd ik jullie weer op de hoogte van het resultaat. 

Tuinklussen in november

Ik zag de bui al hangen - letterlijk en figuurlijk - de weerapp beloofde niet veel goeds voor dit weekend. Wolkjes met streepjes regen van zaterdag tot en met... nou ja bijna een hele week. Maar viel dat even mee, vandaag de hele dag droog en zelfs af en toe zon. Dus hup. de tuin in want het mag dan half november zijn, er is nog wel een en ander te doen. Allereerst moesten de dahlia's de grond uit. Wat hebben ze lang gebloeid, twee weken geleden plukte ik de laatste bloemen. In de natte, koude klei overleven ze de winter niet - de knollen zullen wegrotten. Ik knipte de stengels af tot zo'n twintig centimeter, vervolgens met de spitriek voorzichtig de knollen uit de grond spitten en de aarde en wormen er af halen. Het duurde niet lang of kip Clara stond er met haar snavel bovenop om de wormen op te eten. Alle dahlia's kregen een label met naam en gingen in een doos met zaagsel naar de garagezolder waar ze gaan overwinteren. De dahliasoort 'Dandy' die ik in het voorjaar zaaide had ook mooie knollen gevormd, deze kan ik volgend jaar dus weer planten. 

Zoveel mooie boeketten geplukt van de verschillende dahlia's in de pluktuin. De dieprode is 'Arabian night', de paars/witte de 'Dandy'-dahlia die ik zaaide. De oranje en fuchsiakleurige dahlia's zijn beide 'Bisshops Children'. Deze heb ik een paar jaar geleden uit zaad opgekweekt.
Nu ik toch met zaagsel bezig was, gelijk het kippenhok maar schoongemaakt. Het werd echt een klusjes-zaterdag: afdekzeil over de tuintafel vastbinden, kastanjebladeren opvegen en op de bladhoop gooien, rondje grasmaaien met mijn fijne snoerloze rode 'ferrari' (zal ook wel zo'n beetje de laatste keer zijn dit jaar). 

Vanaf de hoogste trede van de huishoudtrap met rekken en strekken zoveel mogelijk vijgen uit de boom geplukt. De nieuwe vruchten zie je als kleine knoppen al aan de takken zitten. Om ze goed te laten ontwikkelen moeten de oude vruchten er nu allemaal af. Een schaaltje met rijpe vijgen eraf kunnen halen, lekker! 

Ook geoogst: rettich 'Red Meat'. Ik kocht het zaad in de zomervakantie in een Duitse supermarkt. Zo grappig deze omgekeerde kleuren radijssoort. En lekker, minder scherp dan radijs maar wel de bekende frisse smaak. Fijn zeg, zo lekker buiten bezig zijn maar nu werd het toch wat koud en tijd om binnen nog een aantal klusjes te doen - iets met een strijkijzer, stofzuiger, poetsdoek.... 

Vanuit mijn luie stoel

Bloemaren van Lysimachia
ephemerum - wederik. 

Vanuit mijn luie stoel in een hoek van de huiskamer kan ik van alle kanten de tuin in kijken. De stoel staat bij het raam aan de voorkant en tevreden kijk ik naar de voortuin; de jonge aanplant staat er prima bij, de klus was precies op tijd geklaard nu het weer omslaat naar herfstbuien. Iets meer naar links, door het raam in de zijgevel zie ik de laatste druivenbladeren wapperen in de wind, verderop de vijg die op het laatste moment nog wat rijpe vruchten geeft. Merels landen er in om daarna in de vuurdoorn ernaast te duiken om zich tegoed te doen aan de oranje bessen. Door het andere raam in de zijgevel zie ik de verdorde, bruine zonnebloem. Er zitten nog pitten in de bloemhoofden, kom maar snoepen meesjes en puttertjes! Kastanjebladeren waaien tegen de schuifpui in de achtergevel en blijven in een hoop in de hoek liggen. Kat Peppi ligt graag op zo'n stapel droge bruine bladeren. Achter de kastanjeboom in de border zwiepen de grassen heen en weer in de wind. Het blad van de bolacacia's is nog aardig groen, maar het zal niet lang duren voordat de ovale blaadjes geel kleuren en de tuin in waaien. En boven dat alles jagen de wolken voorbij in een knalblauwe lucht. Ik sta op, pak mijn fototoestel en maak een rondje door de tuin. 

De herfst is voor veel siergrassen het jaargetijde om de show te stelen. 

Deze gevlekte dovenetel Lamium maculatum 'Beacon Silver', is een van mijn favoriete bodembedekkers vanwege het frisse zilvergroene blad. Soms wat last van schimmels - dan wordt het blad bruin - in dat geval de plant tot de grond toe afknippen en al snel zal er nieuw fris blad terug groeien. Heeft graag vochtige grond en een zonnige tot lichtbeschaduwde plek in de tuin. De plant bloeit in mei-juni maar laat zoals je ziet ook daarna af en toe een bloemetje zien. 

Twee stekelkoppies. Boven de kogeldistel Echinops ritro, die van diepblauw naar bruingrijs is verkleurd. Elk stekeltje bevat een zaadje, nageslacht gegarandeerd. Daaronder een zaadhoofd van de eenjarige Scabiosa atropurpurea. Zaait zichzelf makkelijk uit in vruchtbare grond. Hier en daar groeien - waar zaden op de grond zijn gevallen - al nieuwe planten in de pluktuin. Hoef ik in het voorjaar alleen nog maar te beslissen waar ik ze laat staan en waar niet. 

Een van de laatste zonnebloemen. Een kleinbloemige soort deze Helianthus debilis. 

Zo op mijn ronde door de tuin zie ik links en rechts klusjes die ik nog best even zou kunnen doen. Terug in de luie stoel, of toch even een oude broek aan en wat in de tuin rommelen? Eerst even een broodje eten.... en toen ging het regenen.....dan eerst een blogbericht schrijven.....en nu is het weer droog. Zal ik dan toch nog even naar buiten gaan? 

Nog meer vakken vullen

Een laatste blad van het krentenboompje.

Vorige week vrijdag kreeg ik een telefoontje van de kweker: de bestelling was binnen. Goede planning want ik was die middag vrij dus hup de auto in om de struiken op te halen. De Panda werd nogmaals vol gepropt met groen alleen paste nu wel alles er in één keer in (lees: vakken vullen in de tuin). Nu kon ik de voortuin verder in gaan planten. 

De bestelling bestond uit de volgende struiken 'met kale wortel', dus niet in een pot met aarde; 

Ligustrum vulgare, 

Berberis thunbergii 'Atropurpurea', 

en 

Rosa rugosa 'Moje Hammarberg'. 

Alle drie wat naam betreft een mond vol Latijn maar ik weet zeker dat iedereen ze kent. Laat ik ze even verder aan jullie voorstellen:

Ligustrum vulgare, hier achter de grijsgroene bladeren van de olijfwilg, kilometers haag zijn er aangeplant met deze gewone liguster. Hoewel, meestal wordt de half-wintergroene variant aangeplant: Ligustrum ovalifolium. De 'vulgare' laat wel zijn wat spitsere, donkergroene blad vallen in de winter, hoewel ik hier en daar ook lees dat 'ie in milde winters groen blijft - we zullen zien. Het is een inheemse struik die met sterk ruikende witte bloemtrosjes bloeit, die uitgroeien tot zwarte besjes, geliefd bij de vogels. Ik weet niet zeker of mijn tot blokken gesnoeide liguster zal gaan bloeien, dat zou wel een bonus zijn.

Berberis thunbergii 'Atropurpurea'. De hovenier die bij ons altijd de heg snoeit, was toevallig tegelijkertijd bij de kweker en keek nieuwsgierig in de auto: wat ga je planten? "Berberis?! Hoe verzin je het!" Dit omdat de Berberis, in het Nederlands ook wel zuurbes genoemd, vol zit met de meest irritante stekels in het plantenrijk - op de cactus na dan. Een ramp om de takken na het snoeien op te ruimen. O jee wat heb ik nu weer bedacht... Waarom wilde ik deze prikkebeen in de voortuin? Omdat hij een mooie paarsrode bladkleur heeft en goed in blokken te snoeien is. En onverwoestbaar. Gewoon handschoenen aan en gaan. En zo ziet de berberis er uit met blad:

Zie je wel dat je 'm al kende, hij is in elk gemeenteplantsoen te vinden. De berberis bloeit met kleine gele bloemetjes die zwaar naar honing geuren en insecten aantrekken, vervolgens verschijnen er ovale, rode besjes die zeer in de smaak vallen bij kleine vogels.
En dan nummer drie van de kale wortelstruiken: Rosa rugosa 'Moje Hammarberg':

Deze foto komt van internet want wat ik heb geplant zijn kale stekelige takjes met een bos wortels. "Zet je nou dode takken in de tuin?" vroeg de buurman. Nee, er zit heus wel leven in en ik ga me de hele winter verheugen op deze prachtige bloemen. Rosa rugosa is de zogenaamde bottelroos. Als kind plukten we de bottels, knepen ze open en wreven de zaden bij iemand in zijn nek: jeuk! 

Tja de harige zaden zijn nou niet het meest aantrekkelijke deel maar de bottels zitten wel boordevol vitamine C, voor bijvoorbeeld Roosvicee, ja dat kenden we als kind ook - de wat drabbige roodoranje siroop. Drie vakken heb ik gevuld met deze roos, voor de kleur en de geur en als toegift bottels in de herfst. Ook weer aantrekkelijk voor insecten en vogels. Na al dit plantwerk was het tijd om de tuinslang  uit te rollen en alles heel goed water te geven - ook al was er regen op komst. Deze struiken met kale wortel moeten goed water krijgen om aan te slaan. Klus geklaard, voortuin klaar! Nou....eh... bijna dan. De bestrating behoeft nog enige aandacht en dan is er nog een strookje grond half van ons, half van de buren wat we gezamenlijk in willen gaan planten. Maar daar staat aan de buurkant nog een weerbarstige bamboekluit in die niet van wijken wil weten.