Hoe vul je voor weinig geld een tuin van ruim 750 m2 (of groter/kleiner).
 |
| Wagen vol geladen. (prent van Stephanie Lambourne) |
Je hebt vast wel eens met een karretje planten bij de kassa van het tuincentrum gestaan en na het afrekenen vertwijfeld de bon nagekeken, zoveel euro's? En dan later in de tuin nog eens ontgoocheld staan kijken hoe je die kar vol planten, eenmaal uitgeplant in de borders, bijna niet ziet staan. En dan maar hopen dat alles blijft leven. Bij mij liep zo'n uitstapje naar het groenwarenhuis in ieder geval vaak uit op teleurstelling en frustratie. De laatste jaren heb ik veel ervaring opgedaan hoe je zonder arm te worden de tuin kan vullen en die wil ik natuurlijk met jullie delen.
Ontwerp
Heel belangrijk bij tuinieren met weinig geld is het ontwerpen van een goed tuinplan. Nou ja, eigenlijk is dat altijd belangrijk maar zit je wat ruimer in de slappe was dan kan je je nog wel eens een paar miskopen veroorloven. Of je nu de hele tuin opnieuw wilt inrichten of alleen een bepaald deel wilt aanpakken, maak altijd een ontwerp. Hoe dat moet en waar je op moet letten, daar is al heel veel over geschreven in tijdschriften, boeken en op het internet. Duik een middag de bibliotheek in en ga lekker bladeren in de vele tuinboeken die daar staan, heel inspirerend (en het kost niets). Ga op bezoek bij kwekerijen in de omgeving, vaak hebben ze een voorbeeldtuin waar je de planten die ze verkopen in volle wasdom kunt zien. Zo krijg je een goede indruk hoe groot ze worden en wat mooie combinaties zijn. Voordeel is dat ze waarschijnlijk in dezelfde grondsoort groeien en het dus ook in jou tuin wel goed zullen doen en, vraag advies, de kweker staat je graag te woord. Een wandeling door de buurt levert ook veel informatie op, welke planten groeien goed? Welke staan weg te kwijnen? Je leert hier meer van dan van de etiketjes in het tuincentrum.
 |
| Ontwerpen, het hoeft helemaal niet zo netjes hoor... |
geduld
Je hebt een ontwerp gemaakt en je weet welke planten je wilt hebben. Nu wordt het een kwestie van je gezond verstand gebruiken en veel geduld hebben. Als je wel eens naar "Eigen huis en tuin" hebt gekeken, of een vergelijkbaar programma, dan heb je gezien hoe het niet moet! Vergeet het maar dat je een border helemaal vol moet proppen zodat je geen aarde meer ziet. Gebruik je gezond verstand en bedenk hoe groot de planten worden als ze volgroeid zijn en reken dan uit hoeveel je er nodig hebt.
Maar het kan nog goedkoper. Zaaien! Veel vaste planten kan je uit zaad opkweken en ja, dan heb je veel geduld nodig maar het wordt wel beloond. Voorbeeld: in de voortuin heb ik vijf buxusvakken. Vier er van wilde ik vullen met lavendel. Een lavendelplant kost bij het groenwarenhuis al gauw 2 à 3 euro. Ik had zo'n 100 planten nodig, slik! Een zakje lavendelzaad kost €1,75 (75 gram, 750 zaden). Goed, het duurt zo'n 3 jaar voordat de vakken helemaal vol gegroeid zijn, maar het geeft ook heel veel voldoening. Het zijn nu wel míjn lavendelplanten!
Zaaien is ook een manier om stukken tuin die nog niet dichtgegroeid zijn op te vullen. Tussen de jonge, vaste planten kan je in de zomer snelgroeiende eenjarigen zaaien. Veel lol en kleur voor weinig. Wil je het nog voordeliger dan kun je proberen om zaden te ruilen, met (tuin)vrienden of door lid te worden van een ruilkring of tuinclub, dat kost wel wat maar levert altijd nog meer op.
 |
| In de voorbeeldtuin van 'In goede aarde' http://www.kwekerij-ingoedeaarde.nl/ |
 |
| kwekerij op de Zeeuwse klei in Biervliet |
Stekken steken
Nog een manier om zelf voor aanplant te zorgen is door planten te stekken. Door een takje of een stuk van de wortel van de plant af te snijden en dit in grond te planten, waardoor het takje of de wortel nieuwe wortels maakt, groeit er een nieuwe plant. Dit kan niet bij alle planten. Vaste planten of struikjes met houtige stengels, zoals lavendel, kun je meestal wel stekken. Wortelstekken kun je nemen van planten die kruipende wortels hebben, vaak makkelijk te herkennen doordat ze steeds verder je tuin in groeien. Heb je een vrij kleine tuin, pas dan op met deze kruipers! Voor je het weet heb je niets anders meer in de tuin staan en krijg je deze woekeraar niet meer weg. Pas daarom ook op met stekjes die je van tuinvrienden krijgt, meestal komen ze van planten die enorm kunnen woekeren. In dit geval mag je een gegeven paard best even in de bek kijken.
 |
linksvoor Lysimachia Firecracker, hoeveel stekjes wil je? Ik heb er genoeg!
|
Verdeel en heers
Het klinkt misschien raar, maar planten kan je vermeerderen door te scheuren. Je kan dit doen om wat oudere, grote planten weer te verjongen maar soms lukt het ook met planten die je net hebt gekocht. Goed kijken en niet bang zijn! Bij oudere planten spit je in het voor- of najaar de pol uit de grond en je steekt hem met een spa of spitriek in kleinere stukken, als het moet met grof geweld. Die stukken plant je weer uit waar je ze hebben wilt. Aan de buitenkant van de oude plant zitten de meest groeikrachtige stukken, als de kern oud en dor was geworden, kan je die nu beter weggooien. Ook planten die je net hebt gekocht kun je soms al in 2, 3 of soms zelfs 4 kleinere plantjes verdelen. Ligt er een beetje aan hoe groot ze zijn en of ze al een goede wortelkluit hebben. Dat is dus een kwestie van goed kijken, zie ik één, twee, of drie planten? En natuurlijk komt hier ook ervaring om de hoek kijken, hoe langer je tuiniert, hoe beter je weet hoe een plant groeit.
De koopjeshoek
Mijn favoriete afdeling in het tuincentrum is de hoek met afgeprijsde planten. Het loont zich om hier regelmatig even te gaan neuzen. Wat je vindt zijn vaak 'seizoensplanten' die een aantal weken daarvoor in volle bloei op de tafels stonden te pronken en nu, enigszins verwelkt of uitgebloeid, gedegradeerd zijn tot een plant met een etiket: 35% of 50% korting. Aan het eind van de zomer worden al veel vaste planten met korting verkocht. Ook al is de boel afgeprijsd, we gaan natuurlijk niet blindelings inslaan. Bedenk welke planten in je ontwerp passen, koop alleen als er voldoende groeikracht in de plant zit; groeien er jonge blaadjes aan? Komen er nieuwe knoppen in?
De 'seizoensplanten' zijn vaak te snel gegroeid en in bloei getrokken waardoor ze slap en kwetsbaar zijn. Tik de plant uit de pot en kijk of er goede wortels aan zitten. Ik ben wel eens thuis gekomen met een varen zonder wortels! Als er meer planten van één soort staan, koop er dan ook een aantal. Je kan zo een mooi groepje maken in de tuin.
 |
In het najaar zaden verzamelen, voor jezelf of als ruilmiddel
dat scheelt weer penningen.
|
Veel succes met het maken van je tuinplan, het leukste klusje in de winter.
Ik hoor graag of je wat aan mijn tips had en misschien heb je nog tips voor mij?
ruilkring (zaden, stekken, plantjes en tuinklussen en nog veel meer): http://letswalcheren.nl/
zaden ruilen: http://www.denationaleproeftuin.nl/
vereniging/site/tuintijdschrift: http://www.groei.nl/
