zondag 29 december 2019

Een jaar later...


Renovatie tuin voorkant 
We wonen alweer een jaar op ons nieuwe adres, wat gaat dat snel! We hebben dan ook niet stil gezeten, in het voorjaar ging de tuin op de schop en in het najaar volgde een renovatie aan het huis: kunststof kozijnen en betimmering. Al met al ziet het er allemaal heel anders uit dan toen we het huis kwamen bezichtigen - toen leek het nogal op een Oud-Hollandsch-pannenkoekenhuisje. 
Renovatie tuin achterkant
Door het verwijderen van alle coniferenhagen ontstond er een fijne, open ruimte. De schutting en het hek dat we hebben laten plaatsen neemt veel minder ruimte in waardoor we plek over houden voor lekker ruime terrassen en paden. We kunnen nu helemaal rond het huis lopen, wat ook wel heel praktisch is. 
Zo kijken we vanuit huis de tuin in. De borders moeten nog verder ingeplant worden - het leukste werk komt dus nog, vind ik. De klimop die we tegen het hek hebben geplant groeit heel goed. De vijverrand heb ik weggewerkt met alle stenen die ik bij het spitten uit de grond heb gehaald. Is nog niet helemaal naar mijn zin en er zijn inmiddels nog meer stenen naar boven gekomen - daar ga ik nog verder mee rommelen en dan wil ik er ook nog plantjes tussen laten groeien.


In de achtertuin. Op de foto ziet het er al lekker groen uit, maar ook hier is nog ruimte in de border voor nieuwe planten. Tegen het rek had Suzanne-met-de-mooie-ogen het prima naar haar zin. Tot de eerste vorst bloeide ze door. Nu heb ik de plant afgeknipt en uitgespit en staat deze binnen te overwinteren. 

Plannen...

Na de verhuizing startte ik met de cursus 'tuinarchitectuur' via de LOI. Onze eigen tuin was tegelijkertijd een mooi oefenproject. Het was heel leerzaam en gaaf om te zien hoe het plan dat ik op papier had bedacht werkelijkheid werd. Nu, een jaar later, ben ik een heel eind gevorderd met de opleiding en met een heel mooie cijferlijst werk ik toe naar het examen - spannend! 
Ik merk dat ik in de jaren dat ik in Vlissingen in en met mijn Hof van Jaantje bezig was, heel veel ervaring en kennis heb opgedaan die ik nu kan toepassen bij het bedenken en ontwerpen van tuinen. Die ervaring wil ik heel graag delen (zoals via dit blog) en daarom ga ik van mijn hobby mijn werk maken. 
Zoals jullie misschien al hebben gezien is de vormgeving van deze website aangepast met andere kleur, ander achtergrondje en een heus logo. Ook is de pagina 'Tuinontwerp' toegevoegd. Hier staan tot nu toe alleen nog maar het logo en mijn visitekaartje - maar het begin is gemaakt! 



Ook een hof van Jaantje?

Heb je een nieuwe tuin die nog ontworpen moet worden, wil je je tuin of een deel ervan aanpassen? Neem dan contact met mij op  een eerste, vrijblijvende kennismaking. 
Mail: hofvanjaantje@gmail.com 

zondag 17 november 2019

Lijsterbes, plezier voor mens en dier

Vorige keer schreef ik over een bijzondere 'boom' in Hof van Jaantje (teruglezen: bijtanken in het vogelvoederstation), inmiddels is er nóg een boom bijgekomen: 

Deze lijsterbes is een prima boom voor een kleine tuin, hij wordt 6-8 m. hoog met een compacte kroon, dus je hebt niet snel last van takken die bij de buren over de schutting gaan hangen - met alle gevolgen van dien. Een lijsterbes biedt plezier voor mens en dier: in mei bloeit de boom met witte schermbloemen waar de nodige insecten op af komen, daarna volgen de bessen - bij deze soort rode - waar de vogels weer dol op zijn, en dan in de herfst als toegift prachtig verkleurend blad. De Sorbus groeit op lemige grond, zandgrond, veengrond en zure grond, kan tegen droogte en verdraagt ook schaduw. Geen veeleisend type kortom. Ik hoop dat 'ie het in de Zeeuwse klei én wind ook goed naar de zin zal hebben. In ieder geval heeft onze boom ter ondersteuning twee flinke boompalen gekregen. 

Eerst een gat graven, twee keer zo groot (breed) als de kluit van de boom. Dit was weer een uitdaging; ik stuitte op oude coniferenwortels en puin (natuurlijk weer een paar bakstenen uit de grond gehaald). De kippen mochten scharrelen, die vonden het een feestje - al die wormen die naar boven komen. Dan de boom voorzichtig uit de pot halen, wortels een beetje los peuteren en het geheel in het gat plaatsen. Door de vrijgekomen aarde mengde ik Vivimus (bodemverbeteraar van DCM). Dit mengsel rondom de kluit, licht aandrukken. Palen aan weerszijden van de stam plaatsen: minimaal een derde van de paal moet in de grond. Dan de boombanden rond de stam van de boom en aan de paal vastmaken. Dit gebeurt vaak hoog aan de stam maar lager is eigenlijk beter; de boom heeft wel enige ondersteuning maar vormt sneller stabiliteitswortels. De jonge stam kan goed meebuigen op de wind en zal niet net boven de boomband afbreken (een risico bij hoger bevestigen van de boomband). Als laatste de boom water geven, veel water! Voordeel van planten in het najaar is dat de kluit minder snel (of niet) uitdroogt, het regent voldoende om de boom van water te voorzien. Maar bij de aanplant dus wel water geven. 

zondag 3 november 2019

Bijtanken in het vogelvoederstation

Sinds kort staat er een bijzondere 'boom' in de Hof van Jaantje: een metalen paal met aan de bovenkant gekrulde 'takken'. Het heeft ook wel iets weg van een ouderwetse straatlantaarn. Het is een vogelvoederstation, een 'all-you-can-eat' voor de tuinvogel, 24/7 geopend. En reken maar dat de vogels de weg hebben gevonden naar dit restaurant. Er hangen nu twee silo's aan; een met gemengde zaden en een met pinda's. In het midden een vetbolletje. Aan de paal zit ook een bakje water. Mezen en mussen vliegen af en aan voor een snelle hap. Ook spreeuwen proberen een graantje mee te pikken. Met de silo's kunnen ze niets, maar met wat moeite kunnen ze van de vetbol pikken. En verder eten ze de zaadjes op die op de grond zijn gevallen - net als de tortelduifjes, die pikken ook zo hun graantje mee. Er landde ook nog even een kauw bovenop de paal, die keek het eens aan en besloot toen dat dat allemaal toch wat te ingewikkeld was om aan eten te komen. Als de zonnebloemen over een poosje 'op' zijn, ga ik aan de paal nog een silo met zonnebloempitten hangen. De zonnebloemen bij het hek worden druk bezocht door puttertjes (distelvinken) en meesjes. Zelfs een bonte specht kwam even aanvliegen, pikte een paar zonnebloempitten en vloog weer weg. Merels zien we ook, die eten de bessen van de prunus. 
Koolmees op de pindasilo. Erachter een vetbolletje, deze zit in een speciale houder want het gebeurt helaas dat mezenpootjes verstrikt raken in de vetbolnetjes. 
Koolmees op de uitkijk, kan ik veilig gaan eten? 
Gezellig met z'n tweeën uit eten...
Pimpelmeesje met zaadje in de snavel.
Musje snoept van de vetbol
Mees en spreeuw op het mandje. Hier kan ook nog voer op gelegd worden, fruit of meelwormen bijvoorbeeld. 
Onderaan de paal wordt het eetfestijn voortgezet. Spreeuw denkt: gooi nog eens wat naar beneden!
Puttertje op de zonnebloemen. 
Op de website van de vogelbescherming is veel te lezen over het voeren van vogels:vogelbescherming - vogels voeren

zondag 20 oktober 2019

(Niet) volgens plan


Eindresultaat
Laat ik eens beginnen met een foto van het eindresultaat van een zaterdagmiddag in de tuin. Klein stukje border ingeplant, geheel volgens plan. Eerst netjes de border opgemeten,  bedacht welke planten er goed passen, beplantingsplannetje getekend, met een lijstje naar het tuincentrum. Thuis gekomen met alleen de planten die op het lijstje stonden (een hele prestatie!), net voor ik wegreed wel bedacht dat een zak bodemverbeteraar ook nog handig zou zijn. Thuis de boel uitgeladen en gereedschap uit de schuur gehaald. Tot zover, alles nog volgens plan - maar dan, zodra ik het eerste plantgat ga graven stuit ik op een steen. En nog een. En....! Die stenen en (stukken) stoeptegels moeten er eerst uit, anders wordt het niets met de planten. Dat wordt graven. Dik een uur later: een krater in de border en een klein muurtje aan puin op het pad maar nu kan ik dan toch echt gaan planten. Die zak bodemverbeteraar komt goed van pas.

Deze border ligt pal op de wind, daarom stevige planten gekozen die goed tegen zeewind kunnen: 

- Elaeagnus x ebbingei 'Compacta' (olijfwilg), met mooi grijsgroen blad
- Tamarix tetrandra, bloeit in het voorjaar met roze trossen. Overhangende takken met fijn blad.
- Rosa rugosa 'Alba', een witte rimpelroos die ook in de duinen groeit.
- Miscanthus 'Yaku Jima', siergras - deze kocht ik twee weken geleden in Biervliet. (lees: herfstasters en siergrassen
- Echinops ritro 'Veitch's Blue' - kogeldistel. 

Boven: olijfwilg en kogeldistel. Links: Rosa rugosa en Miscanthus. Rechts: Tamarix.
Na het inplanten van de border nog een graaf- en plantklusje: in de schuur stond nog een doosje met bloembollen die lagen te popelen om de grond in te gaan. Terwijl ik bezig was, ging het regenen (had ik ook niet gepland) maar met een regenjas aan doorgegaan en toch alle bollen de grond in gekregen. 
Bolletjes in de herfst...

En zo zien ze er over een paar maanden uit! Hier ga ik me heel de winter op verheugen. Linksboven Narcis Tamara, linksonder Narcis Hawera. Rechts van boven naar beneden: Scilla siberica, Chionodoxa luciliae, Crocus 'Blue Pearl' en Narcis actea. 
Onvoorziene omstandigheden

zaterdag 5 oktober 2019

Herfstasters en siergrassen

Vanmorgen was ik met oudste zoon op stap. We reden onder de Westerschelde door naar Zeeuws Vlaanderen. Ons doel: de herfst siergrassen en asterdagen bij kwekerij In Goede Aarde te Biervliet. Ik was er al eens eerder, een aantal jaren terug in de zomer, en verheugde me er dan ook op om deze kleine kwekerij met prachtige borders nog eens te bezoeken. We werden niet teleurgesteld, de tuin rondom het huis zag er schitterend uit - nog volop kleur door de verschillende grassen, asters en andere herfstbloeiers. Hier en daar waren wat planten door de hevige regenval van de dag ervoor uit elkaar gezakt, maar het merendeel stond nog fier overeind. Hier hebben ze bij In Goede Aarde een trucje voor: in het voorjaar grofmazig gaas over de planten leggen. De plantenstengels groeien er tussendoor en zo houdt het de boel bij elkaar.  Stokken of andere steunen zijn niet meer nodig. Ik schreef er eerder over in dit blogbericht: Chocolade en flamingo's
Ronde border omsloten door haagbeuk. Zo'n haag als windscherm is hard nodig in de Zeeuws-Vlaamse polder. 
Na het bewonderen van de tuin liepen we via het prieel het kwekerijgedeelte op. Denk je ach, wat zal er in oktober nog te halen zijn? Nou, genoeg. En ook hier ziet alles er uit om door een ringetje te halen. 


De planten staan niet op alfabet maar op 'mooi en verstandig bij elkaar', zo omschrijven Frans en Franny het op hun website. Eigenlijk zijn deze straatjes met kistjes vol planten mini-borders. Zou je uit één zo'n straatje uit elk kistje een aantal planten kopen en in je tuin zetten, heb je gegarandeerd een mooi samengestelde border. Ook heel fijn zijn de duidelijke naamkaartjes met korte omschrijving van de plant. En natuurlijk het deskundig advies van de kweker zelf, die daar zeker niet zuunig mee is! 

Genoeg gejubeld, we kwamen voor de plantjes. Ging er ook nog wat mee naar huis? Ja, natuurlijk kon ik het niet laten ook al had ik me nog zo voorgenomen om éérst een goed doordacht beplantingsplan te maken voor de nieuwe hof, wie kan zoveel moois weerstaan. En omdat ik toch al een vaag plan in mijn hoofd heb, vulde ik een kistje met grassen en asters. Die kan ik altijd wel ergens kwijt, toch? Als bonus kreeg ik nog een flinke bos herfstasters mee, de omgewaaide stelen die inmiddels afgeknipt waren: "Zonde om weg te gooien toch?" Zeker, ons Zeeuwen bin zuunig, gelukkig wel! 




zaterdag 21 september 2019

Geluk, op vrijdag de dertiende

Vorige week vrijdag gingen we plantjes kijken. Beetje ideeën  en inspiratie opdoen voor de beplanting van onze nieuwe hof. En misschien ook al een boompje kopen. Net als in onze twee voorgaande tuinen, wil ik ook nu weer een sierappel planten, daar heb je zo'n beetje het hele jaar plezier van: bloesem in de lente en vervolgens met een beetje geluk de rest van het jaar kleurige appeltjes. Nu zagen we bij het tuincentrum ook mooie boompjes maar niet in de juiste maat, of veel te hoog of  net iets te laag naar mijn zin. Geen probleem, dan bestellen we er gewoon een. Met ons karretje ratelden we vervolgens langs struiken en vaste planten, 'pikten' twee mooie krentenboompjes mee en ronden de wandeling af met een bezoek aan de koopjeshoek. Daar staan altijd wat zielige afdankertjes die een beetje slapjes in hun pot wachten op een koper die het nog wel met ze ziet zitten. Ik kan er nooit aan voorbij lopen en heb al verschillende planten voor een prikkie meegenomen die na een liefdevolle verzorging nog jaren prima groeiden en bloeiden.
Nu stonden daar toevallig sierappeltjes, geen bomen maar meerstammige struiken met donkere bruinrode stengels, rood/groen blad en schattig kleine, donkerrode appeltjes. Even googelen op de smartphone leerde me dat deze Malus toringo 'Scarlett' ook nog eens prachtig rozerood bloeit, kortom ik was verkocht, laat die boom maar zitten. Twee Malussen voor de prijs van één gingen in de Panda mee naar Biggekerke - en dat op vrijdag de dertiende...
  
De krentenboompjes die ik ook kocht, plantte ik in de achtertuin. Het is een wat kleinbladige, zuilvormig groeiende soort: Amelanchier canadensis 'Rainbow pillar'. De naam suggereert dat dit struikje alle kleuren van de regenboog krijgt, dat is wat overdreven (gelukkig). Wel krijgt het blad prachtige herfstkleuren: 'Deze Canadese variant blijft in het najaar nog heel lang groen, pas als laatste van alle Amelanchiers begint hij met zijn herfstverkleuring. En die is prachtig! Vaak in de kleuren geel, oranje en rood. De groeivorm maakt deze plant geschikt om in een kleine ruimte toch een boompje te plaatsen. Geschikt voor alle grondsoorten en zeer winterhard.' (bron: aborealis). 
Ook van krentenboompjes heb je bijna jaarrond plezier: witte bloesem in het voorjaar, waarna de 'krenten' volgen, besjes in trosjes die van rood naar donkerpaars verkleuren. Ze zijn eetbaar, maar dan moet je wel sneller zijn dan de vogels, die lusten er wel pap van. En daarna dus als toegift een prachtige herfstkleur.

De krenten/besjes van de Amelanchier

zondag 18 augustus 2019

Aanleg folievijver


Een grote verandering in de tuin: de vijver is aangelegd! Wat al sinds april een gapend gat in de voortuin was, is nu een mooi spiegelend wateroppervlak. De laatste dagen van mijn zomervakantie waagde ik de sprong in het diepe - stiekem vond ik het toch wel een uitdaging, een folievijver aanleggen. Maar ook hoge bergen worden stap voor stap bedwongen dus ik begon maar gewoon met de eerste stap en sprong met een spade en snoeischaar in de kuil. 

Stap één: de vorm van de vijver verder uitgraven. Alle scherpe zaken die een lek in het folie kunnen veroorzaken moeten verwijderd worden: stenen, takjes, scherven, boomwortels en wat je nog meer allemaal tegen kunt komen in de grond.

Plaats delict: grove vorm uitgegraven m.b.v. een graafmachine
Na stap 1: vijvervorm met verschillende niveau's: 100, 60, 40 en 10 cm diepte. De gehele vijver is ongeveer 3 bij 4 meter. Er kwamen heel wat bakstenen uit de grond, een kleine klaagmuur. Belangrijk bij het vormen van de vijver is dat de bovenranden waterpas liggen, anders kun je de vijver nooit helemaal goed vullen. 
Na het graafwerk was de volgende stap een ritje naar het tuincentrum voor de aanschaf van zand, beschermdoek en vijverfolie. Nu vergeet ik een belangrijke tussenstap: uitrekenen hoeveel folie en doek er nodig is. Hiervoor vond ik een handige formule op internet: vijverfolie berekenen. Kort gezegd neem je de totale breedte, tel daar twee keer de diepte bij op plus nog 1 meter overlap (voor elke zijde 50 cm). Doe het zelfde voor de lengte. 
Er zijn verschillende soorten vijverfolie, ik had bij het tuincentrum keuze uit twee soorten: PVC en EPDM. EPDM is hiervan de stevigste maar ook duurste soort. Zoals de verkoopmedewerker zei: "Het is drie keer zo duur maar gaat ook drie keer langer mee." Het lijkt mij dat drie keer een vijver aanleggen en dus drie keer een lap PVC aanschaffen ook een kostbare aangelegenheid is - zowel wat geld als tijd betreft. Ik kan het betalen, dus ik kocht het duurdere EPDM. Met de nodige assistentie van gespierde mannen kreeg ik de zware vracht in de tuin. De aanleg kon van start gaan. Eerst een laag zand aanbrengen om alle eventuele scherpe steentjes e.d. af te dekken. Daar ging het beschermdoek overheen en als laatste de vijverfolie. Als ik het zo opschrijf lijkt het een karweitje van niets maar ik had een extra uitdaging: wind, heel veel wind! Gelukkig had ik een hoop bakstenen bij de hand om alles een beetje op zijn plaats te houden. Arie stak ook even een handje toe - samen legden we de zware lap folie op zijn plaats. 

Het folie ligt in de kuil, alles een beetje in de vorm geplooid en daarna een heel relaxt werkje: de vijver vullen met water. Met behulp van het water wordt de folie verder in vorm gedrukt. Hier en daar kun je nu de plooien wegtrekken. Een nieuwe vijver kun je het best vullen met kraanwater, dit is schoon en vrij van ziektekiemen en parasieten. 

En zo zag het er na een dagje klussen uit. Randen van het folie omgevouwen naar binnen, vijver bijna helemaal gevuld met kraanwater. De dagen erna regende het behoorlijk dus dat vulde de vijver nog eens lekker bij. 
Weer een paar stappen verder: bij het tuincentrum heb ik zuurstofplanten gekocht, die staan verspreid in het ondiepe deel van de vijver. Ook heb ik bij een vriendin-met-vijver twee emmertjes vijverwater gehaald, om wat nuttige bacteriën toe te voegen. Al lees ik elders op internet dan weer berichten dat je dit juist niet moet doen - wat vooral van toepassing is als je vissen in de vijver wilt. Nou, voorlopig komen er bij mij geen vissen in dus ik waag het erop. 
Met alle bakstenen die bij het graaf- en spitwerk naar boven zijn gekomen ben ik begonnen om de rand af te werken. Het is de bedoeling dat hier ook planten tussen gaan groeien om een natuurlijk ogend geheel te krijgen. Zo te zien is het lekker water! 

vrijdag 9 augustus 2019

Pretpakket

Ik was nooit zo van de eenjarige zaadmengsels, was inderdaad want sinds deze zomer ben ik helemaal om! Arie kocht voor op de volkstuin een doosje 'Japans bloemengazon', sceptisch bekeek ik het bonte doosje: hoezo Japans? Hoezo een gazon van bloemen? En wat een kermis van bloemen en kleuren bij elkaar. Maar goed, voor de volkstuin maakt dat niet uit, daar gelden andere esthetische wetten, namelijk geen: alles kan en mag. We vulden een oude kruiwagen met potgrond en Arie strooide het zaad er overheen - lekker veel natuurlijk. Toen bleef er nog heel wat zaad over, maxi-pack hè! En omdat we thuis nog heel veel kale grond hadden, nam ik het restant mee naar huis. De grote border bij de voorgevel zaaide ik in het midden in met Phacelia (bijenvoer), dat is een plant die vooral als groenbemester* gebruikt wordt. Twee brede randen aan weerszijden zaaide ik in met de Japanse wondermix. Water geven en dan maar afwachten. Voorheen zaaide ik wel eens een snijbloemenmengsel maar dat kwam maar matig op, ik zou nog wel zien wat er van dit bloemgazon terecht zou komen.


Maar kijk, het zaad ontkiemde vrij snel en goed. Trouw gaf ik het om de paar dagen water tot de planten groot genoeg waren om zichzelf te kunnen redden. Ik kon zelfs al verschillende plantjes herkennen en zag dat het best een leuke mix werd. Na een paar weken verschenen voorzichtig de eerste bloemen en sindsdien is het een waar feest in de border. De verschillende bloemen volgen elkaar mooi op, steeds is er iets nieuws te zien. De meeste bloemen ken ik wel, maar er zitten ook een paar leuke verrassingen tussen.
Dit pittig rode bloempje moest ik bijvoorbeeld even opzoeken. Het is Linum grandiflorum 'Rubrum' - rode vlas. Ik kende vlas alleen met hemelsblauwe kleine bloemen op dunne steeltjes. Zeker geen tweelingbroertje dus.
En is dit geen plaatje? Lijkt wel een orchidee. Het is een vlasleeuwebek (Linaria), die ik wel als wilde plant ken maar dan in geeltinten. 
Zo'n bonte kermis als op het doosje is het (gelukkig) niet geworden. Veel blauw, lila en roze met af en toe een knalrode zinnia (rechts op foto) en gele en oranje goudsbloemen - dat geeft het geheel wat pit. Gelukkig ook veel enkele bloemen waar de insecten op afkomen, zoals deze blinde bij. Ja die heet echt zo! Het is een soort zweefvlieg. De grote roze bloem is een malva (Lavatera trimestris).
Goudsbloem
Veel korenbloemen in het mengsel, in allerlei tinten van wit naar roze, lichtblauw, donkerblauw en dieppaars. Hier zit de blinde bij weer op een andere zinnia. 
Heb je weer zo'n snoeperd! Nu op een roze korenbloem. Dat er zoveel insecten op het mengsel afkomen is dubbel genieten. 
Een van de eerste bloeiers uit het mengsel: Echium plantagineum ofwel weegbreeslangenkruid. Roze in de knop, en als het bloempje opengaat, verkleurt het naar hemelsblauw. 
En dit zijn de roze bloemen van Vaccaria hispanica, koekruid. 
En dan heb ik nog maar de helft van de bloemen uit het mengsel hier genoemd. Vrolijke boel dus, in Hof van Jaantje. En dat mag ook wel want ondanks dat we hier midden op het platteland wonen, staat er maar weinig in bloei. We rijden langs akkers vol graan en suikerbieten - geen bloemetje te zien. Verder alleen maar kale slootkanten en kort gemaaide bermen. Hier en daar zaait een boer nog een bloemenplukrand of een akkertje klaver (ook als groenbemester*). De bij is dus langzamerhand afhankelijk van mensen met bloementuinen. De bloemenranden die ik zaaide zijn helemaal niet groot maar geven heel veel voedsel voor de insecten, dus zelfs al heb je maar één vierkante meter over, ik zou zeggen: zaai een bloemgazonnetje! In de kruiwagen op de volkstuin is het overigens ook allemaal goed aan de groei gegaan, al bleven sommige soorten wel kleiner dan bij mij in de volle grond. Dus ook in potten en bakken kan er een bloemenweitje gekweekt worden. 
*Tot slot een foto van een steenbij op de Phacelia. Dit gewas wordt vaak gezaaid als groenbemester: groenbemesting is het telen van planten op een stuk grond om deze vervolgens onder te ploegen of spitten of om als mulch (blog over mulchen: onder een dekentje) te gebruiken. Hierdoor verhoog je het gehalte aan organische stof en het stikstofgehalte in de bodem. Een deel van de organische stof wordt in de bodem omgezet in humus - wat weer voeding afgeeft aan het gewas dat je vervolgens hierop gaat kweken. Afhankelijk van het soort plant dat je gebruikt, kunnen groenbemesters optreden als vanggewas voor de opvang van meststoffen, verbetering van bodemstructuur, tegengaan van erosie en helpen onderdrukken van onkruid.