zondag 29 januari 2017

Buiten spelen

Het allereerste Jip en Janneke verhaaltje. Jip speelt
buiten in de tuin en ontdekt aan de andere kant van
de heg zijn nieuwe buurmeisje Janneke. 
Als ik geen tuin had gehad, zou ik veel minder buiten zijn dan nu met tuin. Gistermiddag was ik in twijfel - de zonnige ochtend was door een breed binnendrijvend wolkendek veranderd in een grijze, winderige middag - zal ik nog naar buiten gaan? De berg gerooide buxusstruiken in de voortuin trok me over de streep, ik kan nog best wat gaan hakselen. Ga nog maar even lekker buiten spelen en als het te koud is, mag je na een uur weer naar binnen. Buiten spelen - zo noem ik dat in gedachten en het klinkt zoveel beter dan 'in de tuin werken'. Werken moet, spelen mag. Er is wel een vervelend bijverschijnsel want als ik aan buiten spelen denk, komt gelijk het dreinerige lied "Bonny kom je buiten spelen?" van Bonny St. Clair in mijn hoofd. En als het in je hoofd zit....menig uurtje in de tuin speelt dus dit lied door mijn hoofd, zo ook gisteren. Al knippend en hakselend stond ik daar een beetje over te mijmeren - buiten spelen, wat heb ik dat veel gedaan in mijn jeugd. Met zussen, buurjongens, vriendinnetjes. In de tuin, op braakliggende veldjes, speeltuintjes in de buurt en natuurlijk het verplichte speelkwartier op school. Er was altijd wel wat te doen en was er niets te doen dan verzonnen we gewoon wat of niet - dan verveelden we ons, schijnt heel goed voor je ontwikkeling te zijn.  
Een jaar, met grote zus en teddybeer in de tuin. 

Als er sneeuw ligt, moet je wel naar buiten. 
Wij hadden dan ook volop de ruimte om buiten te spelen. Met mijn twee zussen groeide ik op naast de bloemenwinkel van mijn ouders. Deze werd in de loop der jaren steeds een stukje groter maar er bleef nog genoeg ruimte over om buiten te zijn. Je kon als kind in die tijd ook veilig alleen over straat, TV kijken was voor woensdag- en zaterdagmiddag en spelcomputers waren er nog lang niet. 

Klaar voor een verkleedfeest op school, even poseren in de tuin. 

Papa aan het werk, bosjes maken. 

Op een stuk grond in de buurt kweekte papa zelf herfstchrysanten voor de winkel. Mooi hè die herfstkleuren. 
Spelen werd werken. Helpen in de winkel werd mijn eerste zaterdagbaantje. Na de MAVO ging ik een opleiding bloemschikken en -binden volgen. 
Eenmaal klaar met de opleiding was er helaas geen werk te vinden in de bloemisterij. Allerlei andere baantjes volgden, ik trouwde en werd moeder van twee mooie zonen. Was ik beroepsmatig niet meer met groen bezig, altijd was er wel een tuin om in te werken. Lekker buiten spelen! 

zondag 22 januari 2017

Voortuin: plan D

Het blogbericht van vorige week over de voortuin reorganisatie eindigde ik met een aantal foto's van onderhoudsvriendelijke maar ook wat onheilspellende tuinen. Van 'tuin' is op die foto's eigenlijk geen sprake, vind ik, hoewel strikt genomen het woord tuin 'omheinde ruimte' betekent. Dat klopt dan weer wel.
Ach, trouwe lezers van dit blog snapten wel dat dit geen serieuze plannen van Jaantje waren, dus vandaag zal ik dan ook PLAN D onthullen. Waar ik bij het ontwerpen van onze voortuin rekening mee houd, zijn de volgende zaken:

  • onderhoudsvriendelijk
    Inspiratie opdoen, schetsen, gummen,
    schetsen en heel veel thee drinken. 
  • wintergroen
  • bodembedekking
  • hoogteverschillen
  • diervriendelijk
  • structuur
  • praktische indeling - looproute




onderhoudsvriendelijk

De buxushaagjes, lavendelperken en klinkerpaadjes vergden veel onderhoud. Buxushaagjes moeten regelmatig gesnoeid worden, liefst bij bewolkt weer. En buxusplanten zijn vreetzakken, in februari/maart en juni/juli moet er gemest worden wil je gezonde planten houden. Om mooie lavendelplanten te houden moet ook hier in voor en najaar de snoeischaar in de planten. En klinkerpaadjes, nou ja, hoe kleiner de stenen hoe meer voegen en hoe meer ruimte voor onkruid om te groeien. Dit alles moest dus het veld ruimen. 

In het nieuwe ontwerp ga ik voor minder snoei- en mestwerk en minder paadjes. En voor planten die stevig op eigen benen kunnen staan en zonder teveel kunstgrepen kunnen groeien in de Zeeuwse klei.
Ze mogen wel lekker groeien maar niet woekeren en ook al te veel uitzaaien wordt hier niet op prijs gesteld (moet ik alsnog met een mesje wieden tussen de stenen...)

bodembedekking

Op een goed bedekte bodem heeft onkruid minder kans om te groeien. En dan bedoel ik niet een bedekking van grote grijze plavuizen zoals op de foto hierboven. Ik ga voor onze voortuin op zoek naar stevige planten die een mooi groen tapijt vormen.

structuur en hoogteverschillen

Een groen tapijt van bodembedekkers alleen zou wat vlak en saai worden. Er moeten verschillende lagen in de beplanting komen. Een paar boompjes, struiken en vaste planten in verschillende hoogte. Daarnaast wil ik spelen met verschillende kleuren en structuren van het groen: grote grove bladeren naast fijner blad, losse grassen naast rechte takken. Verschillende groepen beplanting worden herhaald zodat het een geheel wordt.  

Verschillende structuren, vormen en kleuren met hoofdzakelijk bladplanten. www.peterfudgegardens.com.au

praktische indeling

Het is wel fijn voor de postbode dat zij of hij vanaf de stoep snel bij onze brievenbus kan komen dus het pad wat er nu ligt - recht toe, recht aan - blijft. Verder ligt er bestrating onder het raam en dat is ook wel zo prettig om zo af en toe het raam te zemen en om vanaf de voortuin naar achteren te lopen. Mensen zijn geneigd om altijd de kortste weg te kiezen dus geen slingerpaadjes door de voortuin. 

wintergroen

De winter is het jaargetijde waarin we het meest oog hebben voor de voortuin. Vanuit de lekker warme huiskamer kijk je de tuin in, van de achtertuin zien we maar een klein stukje maar de voortuin kunnen we helemaal bekijken. Later in de  lente, zomer en herfst komen we bijna niet in de voortuin. Belangrijk dus om de voortuin zo in te richten en te beplanten dat we er in de winter optimaal van kunnen genieten. Er zijn genoeg planten, struiken en bomen die ook in de winter sierwaarde hebben. 

diervriendelijk

Natuurlijk gaan ook de vogels, bijen, vlinders en andere beestjes genieten van onze nieuwe voortuin. Naast groen komen er bloemen en vruchten: bessen, bottels, appeltjes... Plezier voor mens en dier. 

ontwerp

De voortuin is in feite een rechthoek met aan de rechterkant en tegen het huis een pad. Rechts van het pad aan de rechterkant ligt dan ook nog een strookje grond. Geen moeilijke hoeken dus, eigenlijk een mooi wit schildersdoek wat wacht om beschilderd te worden. De grote rechthoek heb ik verdeeld in twaalf vierkante van gelijke grootte, daarna ben ik gaan puzzelen: wat waar in welke vierkant. Wat ik voor ogen heb is een soort blokbeplanting van struiken en vaste planten. Hieronder volgen weer een aantal foto's die ik op internet heb gevonden en die de sfeer die ik in de voortuin wil creëren uitstralen: 
Strak gesnoeide blokken met daarvoor lossere grassen. Boompjes en hogere struiken erachter zorgen voor mooi hoogteverschil.  http://robertbroekema.nl/

http://robertbroekema.nl/

Strak tegen elkaar geplante blokken in verschillende tinten groene en van verschillende hoogte met lossere grassen als contrast. https://247green.nl/doen-met-wintergroen/
Dit is allemaal wel veel groen, groener, groenst. Voor de voortuinbeplanting van Hof van Jaantje ga ik op zoek naar wat meer kleur en geur tussen de groene blokken en natuurlijk houd ik jullie hiervan op de hoogte! 
 
Alan Parry

zondag 15 januari 2017

Voortuin reorganisatie

Voortuin winter 2011. Zeldzaam, de buxus
onder een sneeuwdeken.
En toen was ik het ineens helemaal beu - de voortuin - dat moet anders! Op eerste kerstdag tekende ik een nieuw ontwerp en de weken erna ging de spa in de grond, weg met die buxushaagjes. Dat ruimt lekker op. 

Was toch best leuk die buxusvakken en klinkerpaadjes? Dat kan inderdaad heel leuk zijn, ware het niet dat het tussen de struikjes en onder de stenen een walhalla is voor - daar is 'tie weer - heermoes. Volgers van dit blog weten dat dit onkruid in Hof van Jaantje welig tiert en dus ook in de voortuin. 
Winter 2016/2017. Dag dag, buxus!
Nu vragen buxushaagjes en klinkerpaadjes toch al behoorlijk veel onderhoud, met wortelonkruid ertussen is het een sisyfusarbeid: ben je klaar, kun je weer opnieuw beginnen.
Fase één is inmiddels bijna achter de rug ; op een paar struikjes na zijn de buxushaagjes eruit gespit. In de perkjes stond lavendel, ook die planten moesten het veld ruimen. In de cirkel stonden Abelia-struikjes en de stam van een prunusboompje dat al jaren geleden dood was gegaan. Ook dat ging eruit. In eerste instantie wilde ik de buxus, abelia en lavendel in het nieuwe ontwerp terug planten maar er zitten teveel onkruidwortels tussen, daar wil ik juist vanaf dus helaas, geen hergebruik. Alle takken gaan door de hakselaar en worden daarna gecomposteerd of als mulch gebruikt, de wortelkluiten worden afgevoerd. Voorlopig is Jaantje dus wel zoet met project voortuin. 

Buurman vroeg belangstellend wat de plannen waren. Alles eruit! En dan? Asfalteren!
Nee hoor grapje, maar "onderhoudsvriendelijk", is wel het kernwoord in het nieuwe plan.
Wat sfeerimpressies van onderhoudsvriendelijke voortuinen zoals we die op het internet kunnen vinden: 

A: de alleen-even-aanvegen-voortuin in stemmig antraciet.

B: de levensloopbestendige voortuin

C: de minimalistische voortuin met groen wat netjes op zijn plaats blijft.

Wordt het A, B of C of is er toch een plan D? Dat lees je in het volgende blog! 


zondag 8 januari 2017

De boom staat.

De boom staat! Het mag duidelijk zijn dat het hier niet om een kerstboom gaat, die zijn inmiddels wel uit de meeste huizen verdwenen; aan de kant van de straat gezet, ingegraven of als het een kunstboom betreft onder een oud laken naar zolder gehesen; ik heb die van  mijn moeder vanaf de vlizotrap een 'kontje' mogen geven, en hup daar ging 'ie het trapgat door. Bij ons is de guirlande opgerold en samen met de kerstfrutsels naar zolder gebracht. Kerst is voorbij, het nieuwe jaar al weer een week oud, over tot de orde van de dag. Maar ik begon dit blog met de mededeling dat de boom staat, geen kerstboom dus maar een mooie, nieuwe boom in een van de borders in de hof. Dat duurde even, ik wilde wel al heel lang een boom erbij maar welke dan en hoe ga ik dat betalen want een boom kost gewoon veel geld. In april werd ik vijftig jaar en dat was een mooie gelegenheid om als cadeau een bijdrage voor een boom te vragen. De keuze in bomen in pot is niet heel groot en bomen met kluit koop je in de winter dus de enveloppe met een mooi bedrag ging netjes in de la, nu nog beslissen wélke boom. 

In deze border moet 'ie komen, de nieuwe boom. Ik plantte er een paar jaar geleden een rode meidoorn maar die ging dood en deed alleen nog even dienst als kapstok...
Ik ben een liefhebber van vruchtbomen want daar heb je dubbel plezier van, sierwaarde én oogst. Dus ik twijfelde tussen een walnoot of een moerbeiboom. Maar was dat nu wel zo praktisch in de sierborder en zou dat wel goed groeien daar tussen de planten met een coniferenhaag in de rug? Ik zocht een boom die in de natte kleigrond wil groeien en tegen de stevige zuidwestenwind kan, en hij moest er natuurlijk mooi uitzien. Zo kwam ik uit bij de amberboom (Liquidambar styraciflua 'Worplesdon') een van oorsprong Amerikaanse boom met esdoorn-achtig blad wat in het najaar prachtig roodoranje verkleurt. 


Blad van de amberboom.
Amberbomen in de herfst.
Ik bestelde de boom bij een hoveniersbedrijf, via de webshop, en daarna was het wachten op de levering. Eergisteren werd onze Amber bezorgd, een kaarsrecht boompje met mooie vertakking, toch altijd spannend vind ik, zo via internet. Toen begon de klus om de boom de grond in te krijgen. De vorst was uit de grond, stelde hier ook niet veel voor, dus de spa kon er in. Toen ik een gat ruim ter grootte van de kluit had gegraven, schakelde ik mijn twee sterke mannen in om de boom er in te zetten. Dat viel nog niet mee en toen moest ik de mannen tot mijn grote spijt meedelen dat het plantgat toch eigenlijk nét niet diep genoeg was. De boom moest weer uit het gat! Dat lukte ons met heel wat trekken en duwen. Nog wat verder graven in de klei, waar ook nog heel wat puin onder verstopt zat, tot het gat nu echt zeker weten groot genoeg was. De boom er weer in laten zakken en toen mocht ik het verder zelf uitzoeken, de mannen verdwenen weer naar binnen. "Als je nog eens wat weet...."
Mest, compost en water bij de kluit en daarna het gat gedeeltelijk dicht gegooid. Eerst boompalen erbij, boomband rond de stam en dan de rest van de aarde rond de boom geschept. De boom staat! 

Daar is 'tie dan...

ZWAAR!

De boom staat, groeien maar. 
Meer info over de amberboom: Liquidambar
Hoe plant je een boom met kluit: aanplantinstructie
In deze instructie staat dat je het gaas en jute wat om de kluit zit niet mag verwijderen. Ik heb dat wel gedaan omdat het me sterk lijkt dat het grove gaas van ijzerdraad (wat om het jute zit) snel verteert. Op internet zowel voor- als tegenstanders van het planten van een boom met gaas en jute. De kluit bleef mooi heel, een teken dat onze boom een goed wortelgestel heeft. 



zondag 1 januari 2017

Het jaar van de haan

Doortje, augustus 2016
Vannacht zijn we 2017 in geknald - het ging flink tekeer in de buurt - een gloednieuw jaar ligt voor ons. Het jaar van de Haan, volgens de Chinese astrologie . 
Omdat op dit moment terugkijken en plannen maken wel gepast is, las ik vanmorgen de blogberichten van 2016 nog eens door. Het was het jaar waarin een van onze kippen - Betsie - dood ging en we twee maanden daarna twee nieuwe kipjes kregen. Na enige integratiestrubbelingen zijn ze nu helemaal aan elkaar gewend. 



Doortje blijkt een eigenwijs beestje wat regelmatig de ren uit vliegt om lekker te gaan lopen scharrelen in de hof. En dit kleine eigenwijsje is uitgegroeid tot een trots haantje! We dachten het al te zien aan de veren maar nu zij ehm hij ook nog aan het kraaien gaat, tja geen twijfel meer mogelijk, Doortje is Dorus. Hij zet de toon in het jaar van de Haan - Kukelekuuuuu!

Dorus, januari 2017
Dat gescharrel buiten de ren vond ik wel wat eng, zal hij niet de weg op gaan? En hoe reageren de katten hier op? Maar tot nu toe gaat het prima. Dorus blijft in de buurt van de ren en vliegt zelf in en uit. De katten keken in het begin wel verbaasd op, Peppi waagde een aanvalspoging, maar nu kijken ze niet meer op of om als Dorus zijn rondje doet. En nu hoop ik dat Dorus dol is op slakken. 2017 mag dan het jaar van de Haan zijn, 2016 was het jaar van de Slak. Alle trucjes uit de kast getrokken maar uiteindelijk toch maar de ecologische verdelgingskorrels gestrooid. 


Officieel was 2016 het jaar van de boon (peulvruchten), we hebben dit bonenjaar op tweede kerstdag feestelijk afgesloten met een heerlijk bonenschotel uit de oven. Geen doorsnee kerstdiner maar wel eentje waar iedereen van zat te smullen. 

In de pluktuin
Nieuw in Hof van Jaantje was de pluktuin, een deel van de tuin waar ik lekker mijn gang kan gaan met allerlei planten voor gezellige boeketten. Voor komend jaar heb ik al een verlanglijstje klaar liggen van planten die ik daar wil zaaien: zonnebloemen, leeuwenbekjes, cosmos, kantbloem, amarant, anjers.....tuintje zal snel vol zijn! 

Ook de hommels en bijen waren blij met de pluktuin.
Genieten was het van het komen en gaan van de hommels, bijen en andere insecten. Die hommels en bijen lijken allemaal op elkaar maar als je goed kijkt, zie je dat er heel veel soorten zijn. Daar zou ik wel eens wat meer van willen weten, mooie uitdaging voor 2017: bij-leren.

Naast de strijd tegen de slak was er natuurlijk ook de eeuwige strijd tegen het onkruid. Voor een deel heb ik daar een succes behaald: in de pluktuin heb ik lavameel aan de grond toegevoegd waardoor de heermoes (paardenstaarten) voor een groot deel zijn verdwenen. Heel blij mee natuurlijk. Afgelopen week werden er drie zware dozen bezorgd met daarin 20 kilo lavagruis, er is nog heel wat heermoes om tegen te vechten. 

Een deel van de heermoes droogde en verwerkte ik in een eigen theemengsel van kruiden en rooibos. Een wintervoorraad schreef ik. Nou, de winter is nog maar net begonnen en de thee is al op! Dus, voornemen voor dit jaar: meer kruiden plukken en drogen. Lees het blog: Thee uit de tuin

Zolang het buiten winters is, is er genoeg tijd om plannen te maken voor een mooi nieuw tuinseizoen.