maandag 29 mei 2017

Terug in de tijd

Geelgroene wolfsmelk (Euphorbia cyparissias).
De lange aren die er tussen groeien ken ik niet bij naam. 
We waren het hemelvaartweekend op stap, vrienden bezoeken in Elbingerode - een plaatsje in de Harz in Duitsland. Elbingerode ligt op zo'n 500 meter hoogte en wat de flora betreft reis je dan een beetje terug in de tijd. 
Doordat het daar langer koud is, moeten planten die bij ons al bijna uitgebloeid zijn daar nog in bloei komen. Het was er dit voorjaar lang koud en nat geweest. De appelbomen stonden nog volop in bloesem en het fluitenkruid had zijn bloeischermen nog niet uitgevouwen. Maar er stond al wel allerlei moois te bloeien in dit prachtige stukje Duitsland. Bloemen die wij als sierplant in de tuin planten, groeien daar vrolijk en vrij in de bergweiden. Net als bij ons was het in Elbingerode dit weekend zomers warm. We wandelden langs een bloemrijk grasland dat lekker in de zon lag te stoven - het geurde heerlijk naar kruidenthee. 
Een groot deel van de Harz is beschermd natuurgebied. De weiden mogen niet bemest worden waardoor allerlei planten naast de grassen de kans krijgen om te groeien en bloeien. 

Weiland met een zee aan blauwe ereprijs, gele spetters boterbloem en een witte schermen duizendblad. 

Tussen riviertje en bos, in het natte grasland, groeit naast boterbloem ook adderwortel (Persicaria bistorta). 

En wie scharrelde daar rond op zoek naar een lekker hapje? Reintje de vos! Onze dag kon niet meer stuk. 
De weilanden worden begraasd door het 'Harzer Rotvieh', prachtige roodbruine runderen die de laatste jaren weer gefokt worden. De koeien werden vroeger vooral als last- en trekdier gebruikt. Mooi legpuzzelplaatje hè. 

Aan de bosrand en op lichte plekken in het bos, of zoals hier tussen de rotsen, groeide het hoornbloempje volop. Grappige witte sterretjes. 

Het is niet te geloven, paar dagen er tussen uit - even niet aan onkruid denken - en wat zie je dan: HEERMOES! Maar wel een heel mooi soortje met sierlijk geveerd blad. Het is de bospaardenstaart: Equisetum sylvaticum. In Nederland komt deze nauwelijks meer voor. Op deze site is er meer over te lezen. 
En dan kom je thuis en blijkt er in eigen hof een ware bloei-explosie plaatsgevonden te hebben. 

De blauwe geraniums bloeien hier al volop. In de Harz groeien ze in het wild, maar ze waren nog net niet in bloei. 




zondag 21 mei 2017

Pompoenen in de voortuin

Een prachtig weekend om in de tuin bezig te zijn. Armen, hals, schouders en gezicht eerst insmeren met factor 35, oude kleren aan en gaan. Dat insmeren is geen overbodige luxe, als je eenmaal bezig bent in de tuin, heb je er geen erg in dat de zon en wind je langzaam roosteren! Voor de zekerheid ook nog mijn voeten en onderbenen ingespoten met deet, weet niet of de prikkende en stekende beestjes al actief zijn maar voorkomen is beter dan genezen. 

Eerst een rondje met het fototoestel, het ochtendzonnetje schijnt mooi op de bloemen in de tuin. De hommels zijn al druk op zoek naar voedsel. "Knip je die bloemen van de bieslook niet af?" vroeg mijn man pas. En nee, dat doe ik niet want de hommels zijn er dol op en ik ook - in de sla! De stengels kun je dan even niet eten want die smaken tijdens de bloei erg bitter. Niet erg want ik kan nog oogsten van de Chinese bieslook (Allium tuberosum) en van de Kaapse knoflook (Tulbaghia violacea), deze smaakt - zoals de naam al duidelijk maakt - naar knoflook maar je stinkt er niet van uit je mond. Het plantje wordt ook wel wilde knoflook genoemd, 


Wat heeft Jaantje dan zoal gedaan in de tuin? Eerst in de voortuin aan de slag gegaan, die is nu voor ruim een derde omgespit en ontdaan van puin. De grond van dit schone deel met de drietand geëgaliseerd en nog meer puin en onkruidwortels er uit gehaald. Flink wat mest erdoor gewerkt - koemestkorrels en lavagruis - en dan een geul gemaakt. In de geul kwam een dikke laag compost en daar heb ik pompoenplanten in gezet. Die mogen deze zomer dit stukje voortuin lekker begroeien terwijl ik met stukjes en beetjes de rest van de voortuin zal gaan ontginnen. 
  
De pompoenen in de voortuin. De stokjes staan er omheen om ze te beschermen tegen gravende kippen en katten. Zie je ze al gluren? 
Verder ben ik in de pluktuin bezig geweest, wat wieden en zaaien. Een aantal zaaisels was niet of maar gedeeltelijk opgekomen. Dus opnieuw gezaaid en de boel goed afgezet met kippengaas, ook weer om kippen en katten weg te houden. Zonder morren hoor want de kippen doen heel goed werk! Ze zijn mijn slakkenbestrijdingslegertje - echt bijna geen last meer van slakkenvraat. Na jaren tobben met biervallen en dan toch maar weer slakkenkorrels is dit een verademing, ik had de dames (en nu ook heer) gewoon veel eerder moeten laten scharrelen. 

In de pluktuin hebben de klaproosjes zichzelf rijkelijk uitgezaaid. Mooi die tere blaadjes en fijne kleuren. 
Tulpen en narcissen gerooid en tegelijkertijd nog heel wat heermoes verwijderd uit dit gedeelte van de pluktuin. Ook daar koemest en lavagruis in de grond gewerkt. Heermoes houdt van arme grond, dus laat ik de grond dan maar flink verrijken met mest. Vinden de dahlia's ook wel fijn die ik daar geplant heb. Die stonden op de garagezolder in potten en waren goed aan de groei gegaan, hoog tijd om ze uit te planten. Ook de geraniums (eenjarigen dus eigenlijk Pelargonium) en fuchsia's van zolder gehaald en in de zinken teil geplant met lekker verse grond - mengsel van kokosaarde en compost. De ijsheiligen zijn voorbij, dus we kunnen de bloemetjes buiten zetten. 

Hout van de gerooide kersenboom lag nog steeds op het terras. Is nu netjes opgeruimd in het hokje. Oudste zoon was begonnen met klieven van de stammen maar de steel van de bijl brak bij de tweede slag. Toen heeft hij het bijltje er maar bij neergelegd. 
Om af te koelen ook nog een frisse duik genomen in de vijver....even draadalg eruit halen en de kikkers kussen. 

Na gedane arbeid even lekker zitten met een drankje en genieten van de tuin die er op het moment echt prachtig uitziet. Niet verbrand, niet gestoken wel volop genoten van twee dagen safari in eigen tuin. 

maandag 8 mei 2017

Blauwe regen

Elegant bungelt hij over de schutting, de blauwe regen. Zijn lichtblauwe, heerlijk geurende bloemtrossen, wuiven heen en weer in de wind. 

Wisteria sinensis is de Latijnse naam - afkomstig uit China. De blauwe regen in Hof van Jaantje althans want er is ook een Japanse soort: Wisteria floribunda. 
Om het nog ingewikkelder te maken, is er ook nog een kruising van deze twee, de Wisteria x formosa. 

Doet me denken aan het grapje dat we als kind lollig vonden: "mijn moeder is een Chinees (één oog schuin naar beneden trekken), mijn vader is een Japanner (andere oog schuin naar boven), arme ik!"


Hoe onderscheid je nu een Chinees van een Japanner bij de blauwe regen: 
de Chinees windt zijn takken linksom (van onderaf gezien), de Japanner rechtsom. 
De formosa heeft van rechts naar links draaiende takken. Ingewikkeld - zowel letterlijk als figuurlijk. 




Linksom dus Chinees. Elegante bloemtrossen maar takken als staalkabels! Stevige ondersteuning van deze klimmer is noodzakelijk. 

Bij ons groeit de blauwe regen tegen de schutting maar hij kan ook goed tegen een gevel geleid worden of zelfs als boom opgekweekt worden. 


Blauwe regen tegen de gevel van een gebouw in park Sanssouci te Potsdam. Prachtige kleurencombinatie, als ik de schutting nu ook eens in dat zachte zandgeel schilder...
Om een blauwe regen zo langs de gevel te laten groeien, moeten er stevige horizontale draden gespannen worden waar de takken houvast aan hebben. 
Een blauwe regen is niet veeleisend wat standplaats betreft, als het maar geen diepe schaduw is. Vochtige grond met veel organisch materiaal (bladafval bijv.) vind de blauwe regen lekker. Mest hoeft niet zozeer en zeker geen kalk, dan verkleurt het blad. 

Na de bloei gaat de plant enorm groeien, lange takkenslierten schieten alle kanten op. Je kunt deze in de zomer een keer afsnoeien of inkorten en in het najaar de hele plant flink terug snoeien. Laat jonge takken waar je volgend jaar bloemen op wilt zien met rust en bind ze vast in de groeirichting waarin je ze graag ziet. Je kunt ze tot tot 35 cm terug snoeien als ze erg lang zijn en in het voorjaar eventueel nog eens tot 15 cm. Dan wel oppassen dat je geen takken met bloesemknoppen afknipt. Van de ontbladerde lianen kun je mooi kransen vlechten. 



Het kan wel een paar jaar duren voordat de blauwe regen volop bloeit en zijn blauwe, roze of witte wolken laat zien. Ja, er zijn ook roze en witte soorten te koop en het blauw is er in lichtere en donkerdere tinten. Het geduld wordt beloond met een paar weken bloei in mei - ik hoop altijd dat het niet hard gaat waaien en regenen want dan blijven er maar zielige verfomfaaide trossen over. Na de bloei is het een fraaie struik met mooi, frisgroen blad. 




Een droom om onderdoor te lopen, deze wisteria-tunnel in Japan. Je zit goed de verschillende bloemkleuren.