Zomer in je bol in april

Zomerse kleuren in de voorjaarsborder.
De oranje tulp 'Ballerina',
de donkere 'Queen of night'
en geel met rode 'Striped Bellona'. 

Wat is het genieten nu de tulpen volop in bloei staan. April is tot nu toe een koude maand en daardoor blijven de tulpen ook lang 'fris'. De narcissen raken wel langzamerhand uitgebloeid. De uitgebloeide bloemen van narcissen en tulpen knip ik van de steel, blad en steel blijven staan en zorgen - terwijl ze langzaam verdorren - voor voedsel in de bol. Zo verzamelen ze energie om volgend jaar weer volop te groeien en bloeien. 

Dit is het moment om je boembollen-aanplant te evalueren: kunnen er nog bollen bij? (altijd!) Moet er iets veranderen aan de kleurcombinaties, staan ze op de goede plek of niet? Maak nu notities - en foto's - zodat je in het najaar nog weet welke bollen je wilt poten. 

Bollen waarvan je vindt dat ze niet helemaal op hun plek staan, kun je merken door een stukje draad aan de steel te knopen. Kunnen ze toch rustig in de border afsterven en daarna gerooid worden. Moeten ze gelijk de border uit  en wil je ze in het najaar weer planten, zet ze dan met loof in een ruime pot of emmer met zand. Dan kunnen ze daar rustig verdorren en voedsel opslaan in de bol. 

Geel spektakel van narcis 'Pipit' en tulp 'Westpoint' (tenminste, deze tulp is geleverd als 'Westpoint' maar ik denk dat het een andere tulp is...de bloem is minder spits en puntig dan de echte 'Westpoint'.)

In april is het niet alleen genieten van voorjaarsbollen, het is ook tijd om zomerbollen en -knollen te planten. In april-mei mogen deze zomerbloeiers de grond in. 

Zomerbollen en -knollen kunnen zorgen voor ouderwets aandoende spetterende kleuren in de zomer. Hierboven gladiolen, fresia's, dahlia's, liatris en aronskelken in felle retrotinten. Maar het kan ook minder bont en grof: 

Een verfijnd kleurenpalet, zomerbollen en knollen gecombineerd met grassen en vaste planten. Op de foto's staan verschillende dahlia's, een aronskelk (Zantedeschia), de oranje en gele crocosmia's en de sierlijke, witte Abessijnse gladiool. 

Voor elk wat wils dus bij de zomerbol. Bovendien kunnen ze ook prima in potten op het terras: 

Potten, vazen, manden, bakken, alles vol met zomerbol.

Ik kreeg een mooie sortering
zomerbollen voor mijn verjaardag.

Volop mogelijkheden dus, maar hoe plant je deze bollen en knollen? 

- Dahlia en begonia plant je heel ondiep, een klein laagje aarde over de knol of bol is voldoende. 
- alle andere bollen plant je twee keer zo diep als ze zelf hoog zijn. 

Allemaal houden ze van warmte en zon en niet van natte voeten. 

Ze kunnen in april-mei de grond in, gelijk op de plaats in de border waar je ze wilt hebben. Wat ook goed kan, is de bollen nu in potten opkweken en later pas in de border planten, zo kun je mooi lege plekken opvullen die bijv. ontstaan als de voorjaarsbloeiers uitgebloeid zijn. 

Zet de potten op een lichte plek en houd ze vochtig maar niet te nat. Pas ook op voor nachtvorst. Zou jammer zijn als de jonge scheuten bevriezen.  

Na de bloei - die zeker bij de Dahlia tot in de herfst door gaat - net als bij de voorjaarsbollen het loof af laten sterven en de bollen en knollen voor de vorst uit de grond halen en koel en droog bewaren. 

Nog twee foto's ter inspiratie van dahlia's in de vaste plantenborder: 

foto's gevonden op wroeten.nl

Drukte in de hof

Tweede paasdag en eindelijk regent het - een beetje. Fijn voor de tuin, het was wel erg droog aan het worden. Nu is dat aan de planten niet te zien, alles groeit en bloeit dat het een lieve lust is. Maar afgelopen weken heb ik een en ander gezaaid in de pluktuin en dat heeft wel een buitje nodig. 

April en mei zijn de maanden om bloemen en de meeste groenten te zaaien. De grond is voldoende opgewarmd voor het zaad om te kunnen ontkiemen. Dat zie je vooral aan al het onkruid wat nu weer gaat groeien, tja ook die zaden ontkiemen nu. Een drukke tijd dus voor de tuinier. Zaaien en wieden, wieden en zaaien. 

Niet alleen de tuinier heeft zijn handen vol aan het werk, ook de dieren zijn in het voorjaar druk, druk, druk. In de tuin zie ik vogels af en aan vliegen. 

Terwijl ik op mijn hurken in de kruidentuin citroenmelisse zat te snijden, landde er een pimpelmeesje op het touw waarmee een theekopje met vogelvoer aan de tak van de appelboom hangt. Ik dacht, die gaat nog even lekker een hapje eten, maar nee, met zijn snaveltje plukte hij fijne draadjes uit het touw. Met zijn snavel vol vloog hij de kastanjeboom in. 

Pimpelmees verzamelt nestmateriaal, hier hondenhaar. Kan me wel voorstellen dat het een knus, zacht nestje wordt. (foto: Margaret the Novice)

Ook de koolmees zien we dagelijks druk doende in de tuin. De pimpelmees zie ik niet zo vaak, ik hoop dat het goed gaat met zijn/haar nest met eitjes zodat we dit schattige vogeltje ook wat meer gaan zien. 

Tot onze grote verbazing liep er afgelopen week een mannetjesfazant over het grasveld te paraderen. Die was duidelijk verdwaald. Het lukte niet om er een foto van te maken - hij schrok zich naar en de vogel was gevlogen. 

Met onze eigen gevederde vriend en vriendinnen gaat het ook uitstekend. Dagelijks scharrelen ze door de hof en helpen mij met het onderhoud. Ze houden het gras kort (plaatselijk), eten slakken (hoera!) en ook onkruid gaat met smaak naar binnen. Ik moet ze nog wel afleren om net geplante stekjes gelijk weer uit te graven.

Scherven brengen geluk

Het voortuinproject is inmiddels ontaard in een intensieve krachtmeting: armpje drukken met de tuin. Even omspitten zit er niet in met een laag puin onder de grond.  En ik weet al wie dit wedstrijdje wint want mijn nek, schouders en armen zijn niet mijn sterkste punt - de manuele therapeute heeft er weer werk aan. Dus ik geef me gewonnen en kijk mijn oudste zoon lief aan, hij is zo aardig om de spitriek van mij over te nemen. Hij spit en ik haal de brokstukken en heermoeswortels uit de losse grond. De kippen duiken op de wormen af, zo'n makkelijke, snelle hap slaan ze niet af. 

Tussen brokken baksteen en dakpan vind ik soms wat pareltjes: kleurige stukjes porselein. Scherven serviesgoed uit lang vervlogen jaren. Hoe lang? Tja wie zal het zeggen. Stiekem hopen we op een bijzondere vondst, we bevinden ons tenslotte nabij historische grond. Enkele straten verwijderd van Hof van Jaantje stond in de vijftiende eeuw het kasteel van West-Souburg, ook bekend als Slot Aldegonde. 

"Het bestond uit twee delen en had dikke muren en spitse torens. Het was omringd door een brede diepe gracht waarover een ophaalbrug lag. Het was zodanig gebouwd dat het een eventueel beleg zou kunnen doorstaan. Van binnen echter was het kasteel in de loop der tijd aangepast aan de levensbehoeften van de bewoners. Met name de Bourgondiërs (tweede helft vijftiende eeuw) hebben het hunne bijgedragen aan de vergroting van de pracht en praal. Zo had Philips van Bourgondië, "admiraal van de zee", een zekere Jan Goosaert, (...), ingehuurd om copieën van antieke kunstwerken uit Italië te maken. (...) Kortom de luxe van het kasteel zal waarschijnlijk met een vijf sterrenhotel van tegenwoordig te vergelijken zijn geweest." Bron: Grepen uit Vlissings verleden. C. Peters

Lang duurde deze pracht en praal niet, het kasteel werd op 23 april 1573 in brand gestoken door opstandelingen die wilden voorkomen dat Slot Aldegonde in handen van de Spanjaarden viel. 

In oktober 1971 werd er bij de aanleg van het hoofdriool voor de wijk Westerzicht gestuit op de funderingen van het kasteel en zijn er - door snelle noodopgraving door de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek - veel zeldzame voorwerpen opgegraven die nu in het Zeeuws Museum in Middelburg te zien zijn. 

Met dit verhaal in het achterhoofd is het toch best spannend graven in onze voortuin. Sowieso verzamel ik al jaren elk kleurig scherfje wat de grond prijs geeft en ik leg ze op de stenen en in het grind rond de vijver. Mijn zoon weet dat en neemt scherven die hij tijdens zijn werk in de groenvoorziening vindt mee naar huis. En kijk nu zelf hoe aantrekkelijk die brokjes geschiedenis zijn, al spittend en wroetend zijn er allerlei verhalen te bedenken:

Een eendennekje met een strik, van een kinderbordje? Nee, het lijkt wel of er een revolver op zijn nek gericht wordt, dat kan geen kinderbordje zijn, maar wat dan wel? Welke freule schikte het fruit op de fleurige bloemenschaal? Splinters Chinees porselein met zijn felblauwe decoratie, wie dronk daar 's middags thee uit? Een stuk van een opengewerkt fruitmandje en daartussen een reuze charmant manneke uit Italië? Onweerstaanbaar toch? 

Even schoonspoelen. 

Manneke tussen de scherven bij de vijver. Gevonden tijdens wandelingen of werk in de tuin. 

Manneke tuurt over de slotgracht van zijn eigen kasteel West-Souburg. Dromend over lang vervlogen tijden...

Coupe vanille-aardbei

Bij de achterdeur, onder de kastanjeboom, staat dit stel heerlijke geuren en kleuren. Hyacint 'City of Haarlem' en Tulipa saxatilis met daartussen gele viooltjes. We genieten er al een paar weken van. Eerst kwamen de hyacinten in bloei en sinds een paar dagen zijn nu ook de tulpjes open. 

Wat een sierlijk tulpje hè, en die kleuren - zo zoet. Net een roze spiegelei. Samen  met de zachtgele hyacinten lijkt het wel een ijscoupe - vanille en aardbei. 

Het tulpje komt oorspronkelijk uit Griekenland en West-Turkije waar het groeit aan de rand van velden, op hellingen en rotswanden. Saxatilis betekent: groeiend op stenige, rotsige bodem. We moeten deze bolletjes dus in wat drogere grond planten. Of in potten maar dan niet teveel water geven want dan zullen de bollen wegrotten. 

Tulipa saxatilis in zijn oorspronkelijke habitat.